Ekonomi ve Maliye eski Bakanı Borman: "Kemer sıkma çare değil"

Krize giren ülkelerin bunu aşmak için harcama olanaklarını artırma yoluna gittiğini ifade eden Borman, bugün AB ülkelerinde ve Türkiye de de parasal genişleme politikaları uyguladıklarını açıkladı.

Ekonomi ve Maliye eski Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı yapan Onur Borman ülkede ekonomik sıkıntının bulunduğunu ancak çıkış için doğru yöntemin kullanılmadığını belirtti. Ekonomik büyüme olduğunun söylendiğini ancak göstergelerin büyümeye işaret etmediğini dile getiren Borman, "Hakikaten büyüme olduysa niye istihdam artışı yok? Niye birçok sektör sorunlarla boğuşuyor? Satın alma gücüne bakalım; artış oldu mu? Üretimde bir gelişme oldu mu? Kayıtdışılık olduğunu yetkililer söylüyor. Ticaret Odasının yaptığı araştırmalar var, yayımladıkları istatistikler var. O istatistiklerde öyle diyor" dedi.

"PİYASANIN YAVAŞLAMASI İŞSİZLİĞİ ARTIRDI"

Kayıtdışılığın arttığı ve ihracatın azaldığı KKTC'deki kapalı ekonomini ve piyasanın yavaşlamasının işsizliği artırdığını belirten Borman sözlerini şöyle sürdürdü: "Krize giren ülkelerin çoğu krizi aşmak için harcama olanaklarını artırmaya çalışıyorlar. Parasal genişleme politikaları uygulanıyor. Bugün AB'de krize giren birçok ülkede ve ekonomik olarak büyümekte olan Türkiye'de parasal genişleme politikaları uygulanmakta, piyasa bu sayede canlı tutulmaktadır.

"KRİZE GİREN ÜLKELER KRİZİ AŞMAK İÇİN HARCAMA OLANAKLARINI ARTIRIYORLAR"

Talebin düşürülmesi her halükarda daralma getirir. Özellikle iç pazarı hatırı sayılır seviyede olan nüfusu yoğun ülkelerde, iç talep, dış talep kadar önemlidir. Türkiye de Merkez Bankası, geçen yıl gerileyen iç talebin bu yıl toparlanmaya başladığını, özellikle kredi genişlemesiyle toparlanmanın sağlanacağı öngörüsündedir. Kriz, insanların günlük ve acil ihtiyaçları dışında harcamadan kaçmalarına neden oluyor. Sabit gelirlilerin maaş ve ücretlerinde artış olmaması yatırımcı ve tüketiciyi korkutmakta ve piyasayı olumsuz etkilemektedir. Bu konuda hükümetin, hem üretimi artıracak hem de talebi canlandıracak önlemleri almasında gereklilik vardır. Burada yapılacak olan genişleme politikaları ile piyasayı canlı tutmak olacaktır.

"KREDİLEME SİSTEMİNİ GELİŞTİRMEK GEREKİYOR"

Kredileme sistemini teşvik etmek, yatırımları, işletmeleri ve üretimi genişletmek suretiyle işsizliği azaltmak gerekir. Merkez Bankası ve Ekonomi Bakanlığının daha ziyade öncelik vermesi gereken, Merkez Bankası kaynaklı ve devlet destekli yatırım ve işletme kredileri ile küçük esnaf kredilerinin artırılması, istihdamın çoğaltılmasıdır. Piyasa dönen parayla canlanacaktır."

"SIKI PARA POLİTİKASINA GİRERSENİZ PİYASAYI DARALTIRSINIZ"

Ekonominin daraltılmasıyla ve sıkı para politikalarına girip, tasarruf tedbirlerinin alınmasıyla piyasanın daha da daralacağını kaydeden Onur Borman, bunun daha fazla mali sıkıntı yaratacağının altını çizdi. Bankaların vereceği sübvansiyonlu kredilerin ekonominin önünü açacağını ifade eden Borman, "sübvansiyonlu kredilerin uygulanması devletin özel sektöre sosyal sigortalar konusunda destekleyici katkılarda bulunması, maliyetlerin düşürülmesi ekonominin önünü açacaktır" ifadesini kullandı. Borman bugün devletlerin uyguladıkları bu tedbirlerle ekonomiyi ayakta tuttuklarını kaydederek şöyle dedi: "Bugün devletler bu politikalarla ekonomiyi ayakta tutuyorlar. KKTC'de de zamanında biz bu politikayı uyguladık. En yüksek enflasyon dönemlerinde, Türkiye'den gelen ithal enflasyon döneminde bunu yaptık. O zaman TL hareket halindeydi. Bunu aşmak için piyasayı canlı tuttuk ve düşmedik. Zaten eşel mobil otomatik olarak çalışırdı."

"GELİRLERİ SABİT TUTARSANIZ İNSANLAR PARA HARCAMAYA KORKAR"

Gelirin sabit tutulduğu dönemde insanların harcama meylinin azaldığını ve tasarrufun arttığını belirten Borman, "tasarruf doğru yere gitmezse, yatırıma gitmezse daralma daha da hızlanır" dedi. Bugün krizle olan ülkelerin talebi canlandırmaya çalıştıklarına dikkat çeken Borman şunları söyledi: "Türkiye açıkladı. Kredilendirme suretiyle talebi canlı tutmaya çalışıyor ama cari açık olmasın diye bunu da bir seviyede tutuyor. Bazı krize girmiş ülkelerde kredi ve fonlama programlarını ve istihdam odaklı ekonomi politikalarını yürürlüğe koyuyorlar. Bizim hükümetimiz ise tam tersini yapıyor."

"FONLARIN DÜŞÜRÜLMESİ GEREKİYOR"

Onur Borman bunun dışındaki önlemleri de şu sözlerle açıkladı: "Biz Ekonomi ve Maliye Bakanlığı olarak faiz sübvansiyonu verirdik. Faiz destekli kredilendirme… Kredilenme politikasının genişletilmesi lazım. Bunun dışında maliyeti düşürücü, ithal girdilerin ucuzlatılması gerek. Hammaddelerin fonları geçmişte kaldırılmıştı. Tabi tüm fonları kaldıramazsın, vergi de lazım ama piyasayı canlandırmak için bu tür uygulamalara gerek var."

"DOLAYLI VERGİLERE AĞIRLIK VERİLDİ"

Hükümetin dolaylı vergilere ağırlık verdiğini ifade eden Borman bu vergi türünün dar gelirliyi etkilediğini belirtti. Borman sözlerini şöyle sürdürdü: "Tabi dolaylı vergilere ağırlık verildi. Eskiden dolaysız vergiler daha yüksek orandaydı. Yüzde 58 dolaysız vergi alınırdı. Zaten adil olan dolaysız vergidir. Şimdi dolaysız vergi yüzde 35'e, 38'e düştü. Dolaylılar ise yüzde 60'ları buldu. Dolaylı vergi tabi tüm mallara yüklenince pahalılık getirdi ve geliri az olanları etkiledi.

"YAKIT GAZ ELEKTRİK FİYATI ARTTI"

Bir ailenin en çok para harcadığı şeyler benzin, yakıt, elektrik, yiyecektir. Bu birimler üzerinde önemli ölçüde fiyat artışı oldu. Gelirlerde artmayınca mali sıkıntı yarattı piyasada. Kimsenin başka şeye harcayacak parası yok. Bunlar zaruri ihtiyaçtı. Zaruri ihtiyaçlarda fiyat artışı oldu. Dolayısıyla gerek üreticinin, gerek tüketicinin kullandığı emtia bazındaki malların incelenerek fiyatların düşürülmesi için bu mallar üzerindeki fonların bir miktar azaltılması lazım. Ancak bu halka yansıyacak şekilde yapılmalı, tekelcilere yarayacak şekilde değil.

"REKABET KURULU DEVREYE GİRSİN"

Bu noktada rekabet kurulunun devreye girmesi ve çalıştırılması gerek. Hala niye rekabet kurulu çalıştırılmıyor? Rekabet kurulu olursa rekabet edebiliriz. Monopoller yaratmak pahalılık demektir. Nerede bir monopol varsa pahalılık vardır."

StarKıbrıs