Küçük: "Amaç KKTC ekonomisini daha güçlü hale getirmek"

Basın toplantısında, Başbakan İrsen Küçük, Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçisi Halil İbrahim Akça, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Ali Çetin Amcaoğlu, Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun ve programda projelerde denetim görevi üstenen Çukurova Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Zekeriya Şarbak hazır bulundu.

Geçen yıl ilk kez uygulanan Kısmi Hibe Programı'nda projelerin yüzde 50'lik kısmı hibe edilirken, geriye kalan yüzde 50'lik kısım proje sahibi tarafından karşılanıyor. Yakalanan başarı nedeniyle programa bu yıl da devam etme karara alındı.

İlk olarak tarımla başlayan ve daha sonra turizm ve sanayi sektörünü de kapsayacak şekilde genişletilen Programla, 2012 yılında toplam 9,7 milyon TL'lik yarım hibe, eş finansmanla birlikte toplam 19 milyon TL'lik katma değer yaratıldı.

Bu yıl tarım, turizm ve sanayi sektörlerine toplamda 14 milyon TL yarı hibe sağlayacak Programın, proje sahiplerinin eş finansmanlarıyla birlikte 28 milyon TL'lik katma değer yaratması öngörülüyor.

Yarı Hibe Destek Programı'na, geçen yıldan farklı olarak bu yıl bilişim sektörü de dahil edildi. Hibe uygulama kılavuzlarının önümüzdeki hafta Küçük ve Orta Boy İşletmeleri Geliştirme Merkezi (KOBİGEM) ve ilgili dairelerden edinilebileceği açıklandı.

KÜÇÜK

Başbakan İrsen Küçük toplantıda yaptığı konuşmada, hibe programlarında amacın KKTC ekonomisini daha güçlü hale getirmek olduğunu söyledi.

Küçük, 2013-2015 Ekonomik Programı'nın 1 Ocak'tan itibaren uygulamaya konulduğunu anlatarak, reel sektörde yüzde 80, yatırımlarda ise yüzde 50 oranında bir artış meydana getirmeyi amaçladıklarını kaydetti.

Küçük, cari harcamaların azaltılarak kaynakların ekonomiye aktarılmasını hedeflediklerini vurguladı.

Türkiye Cumhuriyeti'nin KKTC'ye yaptığı katkıların artarak devam ettiğine işaret eden Başbakan Küçük, yardımın bir önceki üç yıla göre 720 milyon artarak, 2013-1015 yılları için 3 milyar 300 milyon TL olarak öngörüldüğünü söyledi.

Kıbrıs Türk Ticaret Odası tarafından açıklanan 'Rekabet Edebilirlik Raporu'na değinen İrsen Küçük, KKTC izolasyonlar altındaki küçük bir ülke olsa da, rekabet edebilirliğin önemli olduğunu belirterek, rekabet edebilir bir yapı için altyapı yatırımlarının önemli olduğunu, bunu yapmaya çalıştıklarını vurguladı.

İhracatta olumlu gelişmeler yaşandığına dikkat çeken Küçük, göreve geldikleri 2010 yılından bugüne ihracatın yüzde 100'e yakın artış gösterdiğini söyledi.

İrsen Küçük, ihracattaki gelişmenin Türkiye ve KKTC'deki uzmanlar tarafından hazırlanan programlar nedeniyle gerçekleştiğini kaydetti.

1998 yılında kendi Tarım Bakanlığı döneminde (yari hibe türü) benzeri bir eş finansmanlı hibe programını hayata geçirerek 60 bin dönümlük narenciye arazisine damla sulama sistemi kurulmasını sağladıklarını anımsatan Başbakan Küçük, kendisinden önce aynı bölgede devlet eliyle 2 bin dönümlük araziye damla sulama sistemi kurulamadığını hatırlattı. Küçük, yarı hibe yönteminin iş üretmek anlamında önemli olduğunu belirtti.

Küçük, o dönemde parti programında 30 bin dönümlük bir alana damla sulama sistemi kurulmasını vaat ettikleri halde kendisinin yarı hibe yöntemiyle 60 bin dönüme damlama sulama sistemi kurdurduğunu söyledi.

İrsen Küçük, "Hibe programlarının uygulanmasına imkan veren Anavatan ve Büyükelçiliği teşekkür ederim" dedi.

ATUN

Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, 2012 yılında ilki gerçekleştirilen programda sanayi alanında 26 firmaya 4 milyon 200 bin; tarımda 18 üreticiye 2 milyon 500 bin; turizmde 14 firma ve 5 kar amacı gütmeyen kuruluşa 3 milyon TL yarı hibe desteği sağlandığını söyledi.

Atun, eş finansmanla birlikte hibe programlarının ekonomide geçen yıl 19 milyon TL'lik bir katma değer yarattığına dikkati çekti.

Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği Yardım Heyeti Başkanlığı finansmanıyla yürütülen hibe programında objektiflik, şeffaflık ve hesap verebilirlik adına Çukurova Kalkınma Ajansı'nın bilgi ve deneyiminden yararlanıldığını anlattı.

Bu yılki hibe programında sanayiye 4; tarım ve turizme 5'er olmak üzere toplamda 14 milyon TL yarı hibe katkısı sağlayacaklarını vurgulayan Atun, proje sahiplerinin eş finansmanıyla birleşecek hibenin ekonomide yaratacağı katma değerin en az 28 milyon TL olarak ön görüldüğünü söyledi.

Atun, hibe destek programlarında amaçlananın ekonomiye katma değer katmak, verimliliği artırmak, ekonominin rekabet edebilirlik gücünü artırmak olduğunu anlatarak, bu yıl yarı hibe yapılacak projelerin sanayiye dönüşebilecek zeytin, enginar, narenciye, nar ve patates gibi tarım ürünleri olduğunu kaydetti.

Bu yılki hibe programında bilişim sektörüne de özel bir önem verildiğini dile getiren Atun, bacasız sanayi olarak tanımladığı sektörün yurt dışına açılmasını amaçladıklarını aktardı.

2013 yılında yeni girişimcilerin başlangıç yatırımlarına destek için yeni bir hibe programı daha açılacağını kaydeden Atun, hibe programlarına destek sağlayan Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği Yardım Heyeti Başkanlığı'na teşekkür etti.

Hibelerin ekonomiye katkısının oldukça fazla olduğunu kaydeden Atun, bu gibi programlarla yatırımcının ihtiyaç duyduğu tesislere kavuştuğunu söyledi.

Bunların ihracata da yansıdığını dile getiren Sunat Atun, Ulusal Birlik Partisi'nin Hükümet'e geldiği dönemde 110 milyon TL olan ihracatın 220 milyon TL'ye kadar çıktığını kaydetti.

AKÇA

Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçisi Halil İbrahim Akça da yaptığı konuşmada, KKTC bankalarındaki 9 milyar TL'lik mevduatın, 1 milyar TL'den az bir kısmının işletme sermayesine gittiğini söyleyerek, hibe programı ile, uygun kredi ile girişimciye sermaye olanağı sağlamaya çalışıldığını belirtti.

Ülkede, yatırım için finansmanın önemli olduğunu vurgulayan Akça, uzun süre bankalar aracılığıyla yatırım kredisi sağladıklarını ancak hala önemli bir kesimin finansmana erişimde sorun yaşadığını söyledi.

Akça, bu nedenle ağır bir banka teminat işlemi gerektirmeyen hibe programlarına yöneldiklerini anlatarak, ilk uygulamaların sonuçlarından oldukça memnun kalındıklarını ifade etti.

Akça, önümüzdeki dönemde tarım sektöründe faaliyet gösterenlerin ve esnafın sadece kefaletle finansmana ulaşabilmesi için çalışma yaptıklarına işaret ederek, bu konuda belirli bir noktaya ulaşıldığında gerekli açıklamanın yapılacağını söyledi.

Akça, 2013-2015 Ekonomi Programı'nda da reel sektörün desteklenmesine önem verildiğini kaydetti.

AMCAOĞLU

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Ali Çetin Amcaoğlu ise, geçen yılki hibe programından yararlanan çok sayıda üreticinin, hem kendi işine, hem de ekonomiye katkı yaptığına işaret ederek, programın faydalarının net şekilde görüldüğünü söyledi.

Kısa süre önce bir üreticiden hibe programıyla ilgili duyduğu memnuniyeti anlatan bir mektup aldığına işaret eden Amcaoğlu, yarı hibe programının hayata geçmesini sağlayanlara teşekkürlerini sundu.

Bakan Amcaoğlu, bu yılki hibe programında ağırlık verilecek alanları, "tarımsal işletmelerin yeniden yapılandırılması, modern tarım tekniklerinin uygulanması, kıyı balıkçılığının gelişmesi, tarımsal üretimde katma değerin artırılması, çiftliklerdeki faaliyetlerin çeşitlendirilmesi, kırsal kesimdeki üreticinin desteklenmesi, tarımsal alanda faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin yeniden yapılandırılması" olarak sıraladı.

Amcaoğlu, programın başarısının açık olduğunu, gerekleşmesine katkı yapan herkese Türkiye Hükümeti'ne, TC Yardım Heyeti'ne, Büyükelçi nezdinde teşekkür etti.

ŞARBAK

Çukurova Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Zekeriya Şarbak ise konuşmasında, hibe programının teknik kısmına destek verdiklerini anlatarak, verilen desteğin projeler hazırlama tekniklerinin öğretilmesi, projelendirmenin yapılması ve sonuçlandırılması olduğunu söyledi.

Projelerin değerlendirilmelerinin şeffaflık amacıyla Çukurova Kalkınma Ajansı dışında bağımsız uzmanlara yaptırıldığına işaret eden Şarbak, projelerin her aşamasında Avrupa Birliği (AB) kriterlerinin uygulandığını kaydetti.

Şarbak, Ajans olarak kabul gören projeleri izleyip gerekli değerlendirmeleri yaptıklarının da belirtti.

TAK