Kıbrıs raporu BM Güvenlik Konseyi'nde

Cenevre görüşmeleri konusunda açıklama yapılmamasına ilişkin karar alındığı hâlde Rum yetkililer buna uymayarak işlerine gelen bölümleri açıklamışlardı.

Şimdi de BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon'un BM Güvenlik Konseyine sunduğu rapor etrafa döküldü.

Bu konuda en geniş haberi AB Haber sitesinde yakaladım. Bunun özetini yaparak aktarmak isterim.Çünkü raporun tümü çok da ilginç değil.

Sonuçta bu rapor Eylül'de Güvenlik Konseyinde ele alınacaktır.O zaman görüşler etrafa saçılacaktır.İşte çıkardığımız özet başlıklar:

1.Ban Ki Moon,Cenevre'de karara bağlanan hususlarda ısrar etmektedir.Dışa yansıyan şekliyle sıkı bir gündem söz konusu.

2.BM Genel Sekreteri "Uluslar arası Konferansa gidilmesinde" ısrarlıdır.Ancak bu konuda taraflar arasında uyum sağlanmamıştır.Rum ve Yunan tarafı,üçlüye yanaşırken,beşli bir Konferansı benimsememektedir.Ancak Türkiye-Yunanistan-İngiltere-Kıbrıs Türk Halkı ve Kıbrıs Rum Halkına ek olarak BM ve AB Temsilcilerinin katılımını istemektedir.

3.Raporda Kıbrıs görüşmelerinin BM'nin umduğundan fazla sürdüğü ve ilerlemenin çok ağır olduğu belirtilmektedir.

4.Kıbrıs görüşme sürecinin "Kıbrıslılara ait olarak kalacağını" işaret eden Ban Ki Moon, tarafları "sorumluluk yükleme oyunlarıyla" uğraşmak yerine, "daha dinamik bir müzakere sürecine odaklanmaya" davet ediyor. Bu "BM'nin sürece aktif katılımı " olarak algılanmaktadır.

5.Genel Sekreter, liderlere, "Ekim ayında yapılacak yeni üçlü görüşmeye kadar tüm ana başlıklarda görüş birliğine varıldığını ifade edecek pozisyonda olmaları gerekeceği" mesajını gönderdiğini rapora ekledi.Ban, bu tarz bir gelişmenin, "müzakereleri sona yaklaştıracağını, BM Güvenlik Konseyi'nden olumlu bir rapor çıkmasına olanak sağlayacağını ve en önemlisi çözümün uluslararası boyutlarıyla ilgili nihai bir uluslararası konferans toplanması için de yolu açacağı" değerlendirmesinde bulundu.Ban'a göre zaman çözüme olan inancın aleyhine işlenmektedir.

6. Çeşitli başlıklarda gelinen noktada durum şöyle irdelendi. a)"Polis" konusunda görüş birliği kayda geçirildi. Ban, bununla birlikte "güvenlik" başlığının iç boyutlarındaki birçok kritik belirsizliğin devam ettiğini vurguladı.

b)"Mülkiyet" konusunda ise, tarafların teknik konularla ilgili uluslararası uzmanlardan yararlanmalarından memnun olduğunu dile getiren Ban, bu konuda "resmi görüşmelere dönüş yapılmasının çok geciktiği" uyarısında bulundu.

c)"Mülklerin takas şekli ve mülklere yeniden yerleşmeye ilişkin koşullar konusunda temel anlaşmazlık devam etmektedir.

d)"Toprak" konusuyla ilgili müzakerelerin de başlaması gerektiğine işaret eden Ban, "tarafların, çok taraflı bir görüşmeden önce, yalnızca sürecin son aşaması sırasında görüşülmesi gereken bu başlıkla ilişkili sayısal veriler ve haritalar konusunda uzlaşmış olmalarından dolayı bunun önyargısız bir şekilde gerçekleşebileceğini" ifade etti.

e) Ban, "Yönetim" başlığıyla ilgili olarak ise, son raporundan bu yana yurt dışındaki temsiliyet ilkesiyle ilgili görüş birliğine varıldığını, ayrıca Birleşik Kıbrıs için bağlayıcı olacak uluslararası anlaşmalar konusunda anlaşmaya varıldığını belirtti.

f)Teknik Komiteler'in "Kıbrıslıların günlük yaşamını iyileştirmeyi amaçlayan güven inşa edici önlemlerin uygulanması için, görüşmelere devam ettiklerini" dile getiren Ban, yedi teknik komiteden üçünün yeniden çalışmalarına başladıklarını dile getirdi.

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon "İki kesimli-iki toplumlu federasyon çözümü" için siyasi isteğin anahtar olduğunu dile getirdi ve görüşmelerin yoğunlaştırılmasının da önemli olduğunu ekledi.

Bu dönem içerisinde, AB ile ilgili başka bir konu ele alınmadığını kaydeden Ban, geride kalan tek sapmanın, yasal geçerliliğin muhafaza edilmesi amacıyla çözüm anlaşmasının AB hukukuna nasıl dâhil edeceği olduğunu belirtti.Ban, Türkiye Başbakanı R.T.Erdoğan'ın KKTC ziyaretinde yaptığı açıklamaya yer vermedi. Bu da Rum ve Yunan kesiminde öfke yarattı.Oysa kınama bekliyorlardı.

Anladığımıza göre "Rapor" Downer Grubu tarafında kaleme alındı ve BM Genel Sekreteri'nin yardımcısı Lynn Pascoe tarafından onaylandı. BM Güvenlik Konseyi üyelerine sunulan rapor hakkında Güvenlik Konseyi'nin Eylül'de görüşme yapması beklenmektedir.

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon,Kıbrıs Türk ve Rum Halkı arasında yapılan anketlerin durumuna da değindi.Buna göre her iki "Toplum" bir anlaşma umudunu kaybetmiş durumdadır.

Bu sıcak yaz ortasında BM Genel Sekreterinin uzun raporunun özeti bu.