Mangal ve kanser riski

Yayın Tarihi: 11/01/12 07:00
okuma süresi: 5 dak.
A- A A+

İnsanların ateşi bulmalarından sonra, son 150 yıl dışında binlerce yıldan beri kullandıkları yakıtların başında odun ve odun kömürü gelir.

Bilindiği gibi odun, özünde güneş enerjisinin bitkilere depolanması olayı olan, fotosentezle meydana gelen ve biyo kütle olarak tanımlanan doğal ve yenilenebilir bir yakıttır.

Ancak, yetişmesi uzun yıllar alan ağaçların yakıt olarak kullanılması, bitki örtüsünün yok olmasına ve bunun sonucunda da doğasal çevre sorunlarına sebep oluyor.Bu nedenle odunun, yakıt olarak kullanılması insanların zararınadır.

Ayrıca odunun açıkta yakılması ve odun kömürü üzerinde doğrudan doğruya besinlerin izgara edilmesi de, insanlarda ciddi sağlık sorunlarına sebep oluyor.

Kömürden çıkan duman, soluma ile alındığında hafif karbon monoksit zehirlenmesi yapar.Dumandaki mikroskobik zararlı parçacıklar ise, Akciğerlerde birikerek astım ve kanser riskini artırır.

İsveç, Japonya ve Amerika'da yapılan bilimsel araştırmalarda, kömürde pişirilen gıdaların yenilmesinin, Akciğer ve sindirim sistemi kanserine yakalanma riskini artırdığı saptanmıştır.

Araştırmalara göre pişirme esnasında, et üzerinde kömür tozlarının birikmesi; mide, yemek borusu ve kalın bağırsak kanseri riskini artırıyor.

Ayrıca, etin pişirilmesi sırasında, eriyen yağların kömürün üzerine damlaması sonucu meydana gelen parçalanma ile, potansiyel kanserojen olan polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) oluşuyor.Bunların duman şeklinde pişmekte olan etin üzerine bulaşması zararlıdır.

Etin kömürde pişirilmesi esnasında oluşan ve yukarı yükselerek pişmekte olan etin üzerinde biriken heterocyclic aminler ( HCA) de insanlarda kanserojen etki yapar.( National İnstitude Of Health USA). Isı yükseldikçe ve pişme süresi arttıkça daha fazla HCA oluşuyor.

National Cancer İnstitude(ABD) araştırmacıları, etin kömür üzerinde pişirilmesi esnasında kanser riskini artıran 17 değişik HCA çıktığını belirledi.Araştırmacılar bu maddelerin kolon, pankreas, solunum yolları kanser riskini artırdığını saptadı.

Araştırmacılar HCA'nin insan DNA'sı değiştirdiğini ve anormal hücre bölünmesine sebep olduğunu da belirtiyor.
Etin kısmen kömürleşmesi sonucu, yediğimiz bu kömürlü bölümün de potansiyel kanserojen olduğu ifade ediliyor.
İsveç sağlık bakanlığı yetkilisi Margaret Simonson, kömürün kanser yapıcı özelliğinin kesin olarak ortaya çıkarıldığını açıkladı.(www.Kent Haber.com)

Et, odun ateşinin alevine doğrudan tutulduğunda, daha yüksek düzeyde PAH (polisilik aromatik hidrokarbonlar) çıktığı için zararlı etki de daha fazla oluyor.Kor halindeki kömürde ise, zararlı risk daha az düzeyde oluşuyor.

Uzmanlar odun kömüründe pişirmede, et ile kömür arasındaki mesafenin 15 santimetre'den az olmasının zarar riskini artırdığını belirtiyor.

Odun kömürü ile ilgili gerçeklerin anlaşılması nedeniyle, halen Kanada ve bazı uygar ülkelerde, marketlerde satılan mangallık kömür ambalajlarında, zararlı olduğunu belirten uyarıcı yazı bulunması zorunludur.Ayrıca sağlık bakımından sakıncaları nedeniyle, halen bazı ülkelerde etin, doğrudan doğruya kömürde pişirilmesi de yasalarla engelleniyor.

Bir çok uygar ülkede odun kömürü ile pişirme yerine, et ile ateşin doğrudan temas etmediği özel izgara cihazları kullanılıyor.Bu izgaralıkta et pişirilirken eriyen yağ, kömür üzerine düşmediği için zararlı PAH oluşmuyor.Son yıllarda bu izgara cihazları, ülkemize de getirilmiş ve bir çok restoranlarda kullanılıyor .

Halkımızın bilinçli hareket etmesi ve sağlığının korunması için, odun kömürü ambalajları üzerine KKTC'de de uyarıcı yazı konulmasının yararlı olacağı inancındayım.

KKTC'de herkes gibi ben de mangal keyfini yaşamımızın bir parçası olarak görüyorum.Ayrıca 50 -60 yıldan beri her gün kebap yediği halde, kanser olmayan kişileri de tanıyorum.

Fakat bazı müstesnalara bakarak, bilimsel araştırmaların sonuçlarının yanlış olduğu ve odun kömüründe pişirilen etin sağlık bakımından riskli olmadığı söylenemez.Sadece bazı kişilerin kansere karşı dirençli olabileceği kabul edilebilir.

Bu nedenle ülkemizde çok sık görülen kanser vakalarının azaltılması için, tüm potansiyel riskleri belirleyip, halkın bilinçli davranması sağlanmalı.


Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Kıbrıs Postası’nın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.