Meyvelerde yarılma sorunu ve nedenleri

Ülkemizde limon ağaçları ticari üretim yanında, genellikle köy ve şehirlerimizin ev bahçelerinde de, çok yaygın olarak yetiştirilmektedir. Bu nedenle  limon meyvelerinde , herkesin dikkatini çekecek düzeyde yarılma olması bir çok kişinin  dikkatini çekmiştir. Sosyal medyada da bir çok kişi, meyvelerdeki yarılmanın sebeplerini sormaktadır. Halkımızın konu hakkında doğru bir şekilde aydınlatılmasının yararlı olacağı görüşündeyim.

Yakın geçmişte küresel iklim bozulması ve bunun sonucu olan kuraklık ve kavurucu sıcaklardan en fazla etkilenecek, zarar görecek bölgede bulunduğumuzdan söz edilirdi.

Halen, küresel iklim bozulmasının olumsuz etkilerinden zarar görmeye başladık. Geçen yaz kavurucu sıcaklar, insanlar ve  hayvanlar yanında bitkileri ve tarımsal yetiştiriciliği de olumsuz yönde etkilemiştir.

Tüm meyve ağaçlarında verimde ve meyve kalitesinde  önemli azalma ve bunun sonucu olarak piyasada fiyatlarda önemli artış olmuştur.

Genel olarak meyvelerdeki yarılma- çatlama; genetik özellikler,(bazı türlerin çatlamaya karşı hassas olması), geç hasat sonucu meyvelerin irileşmesi, aşırı azotlu gübre verilmesi, bor noksanlığı, olgunluk döneminde düzensiz sulama, topraktaki aşırı kalsiyum veya yetersiz kalsiyum düzeyi, ve  aşırı sıcaklardan kaynaklanır.

Bu yıl ülkemizde yaygın olarak ilk kez karşılaşılan Limon meyvelerindeki yarılmanın , yaz aylarındaki aşırı ve kavurucu sıcaklardan kaynaklandığı görüşündeyim.

Genel olarak bitkiler yeterli su alamadıkları zaman osmotik basınç oluşmakta ve ardından sulandığında(veya yağmurla) çok miktarda su almaktadır. Bu ise meyve iç basıncını artırarak, meyve ve sebzelerde çatlamaya neden olmaktadır.

Ayrıca aşırı sıcaklıkta bitkilerin terleme oranı artar. Terleme oranı arttıkça, meyve kabuğunda kalsiyum birikir. Aşırı kalsiyum birikmesi kabuğun elastikiyetini  azaltır. Böylece  kabukta yarılmaya sebep olur. Narlarda ve incirde de ayni olay meydana gelmektedir.

Meyve yarılmasına karşı hasat öncesinde Gübre taş powerful max, Green miracle, Thermo control,Rain stop vs. Antitranspirant kimyasallar  önerilir.

Ayrıca, toprak analizi yapılarak bor ve kalsiyum düzeyi saptanmalı. Eksiklik varsa hasat öncesi kalsiyum ve bor içeren spreyler uygulanmalı.

Kuskusuz küresel iklim bozukluğu tüm ülkeleri zarara uğratacaktır. Bu nedenle küresel iklim bozulmasının önlenmesi için, tüm devletler işbirliği içinde gereken önlemleri almak zorunda kalacak.

Fakat hemen önlem alınması halinde bile, kuraklık, kavurucu sıcaklardan kısa süre içinde kurtulmamız mümkün olmayacak.

KKTC olarak iklim bozulmasında herhangi bir sorumluluğumuz olmadığı gibi, önlenmesinde de  yapabileceğimiz fazla bir şey yoktur. Esas sorumlular, atmosferi kirleten sanayileşmiş ülkelerdir. Bu nedenle sorunun çözümü daha çok sanayileşmiş ve havayı sorumsuzca kirleten ülkelere bağlıdır.

KKTC olarak, iklim bozukluğunun etkilerini bir miktar da olsa azaltmak amacı ile, bitki örtümüzü korumamız ve artırmağa çalışmamızda yarar vardır.

Ayrıca, geçmişte bahçe çevrelerine rüzgar kıran bitkileri dikildiği gibi, şimdi de aşırı sıcakların etkisini azaltıcı bitkiler dikilmesinde yarar vardır. Bu amaçla, bahçelerin çevrelerine diken inciri ve hurma ağacı yetiştirilmesi uygun olacaktır.