Yabancılara toprak satışı düzenlemesi: Notlar ve sorular- I

Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) Değişiklik Yasa tasarısı 14 Mayıs 2024 tarihinde KKTC Meclisi Hukuk, Siyasi İşler ve Dış İlişkiler Komitesinin çalışmaları sonucunda komitede onaylandı… Yasa değişikliği tasarısında oy birliği ve oy çokluğu ile geçen maddeler bulunuyor… Sonrasında Genel Kurul… 20.05.2024 tarihinde Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) Değişiklik Yasa tasarısı Cumhuriyet Meclisinden oyçokluğu ile geçti…

Üzerinde uzun zamandır konuşulan ve tüm kesimler tarafından bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu konusunda hem fikir olunan bu konunun çalışmasının yapıldığını ve tamamlandığını görmek çok önemlidir. Bu konuda bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu gerçeğini buraya bırakalım. İhtiyaç duydukça döner bakarız…

Gerek uluslararası alandaki gelişmeler gerekse ülkemizde yaşanan sorunlar karşısında bir düzenlemeye ihtiyaç olduğu noktasından… komitenin yapmış olduğu çalışmanın toplumun kaygılarına bir çare olmak için yapılmış olduğunu görmek gerekir. İlk soruyu burada soruyorum… Bu düzenleme toplumun kaygılarına çare oldu mu? Peki konunun paydaşları? Bu düzenlemenin bu şekilde olmasını mı ümit ediyordu? Söz konusu düzenlemede yüzde yüz herkesin hem fikir olması elbette zordur. Farklı fikirler çıkacak… tartışılacak üzerine yorumlar yapılacaktır…

Bu konuyu daha çok yazar tartışırız… En azında kamuoyu önünde…Genel Kuruldan geçti… Bu tür değişikliklerde veya esas metinde ilk olarak “kamu yararı” konusundan başlamanın faydalı olacağı görüşündeyim… Zira temel kaygının kamu yararı olması beklenir. Kısacası kaygıların kamu yararı doğrultusunda olması esastır.

Yabancılara toprak satışı konusu bizim gibi küçük bir ülke için oldukça önemli bir mevzudur… Yasal değişikliğin bir an önce geçmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması ileride önüne geçilemeyecek sorunların bugünden bir düzenleme ile çözülebilmesidir beklenen… Hele de nüfus konusunun hala tartışmalı olduğu bir ortamda düzenleme yapmak oldukça zordur. Komitenin işinin de zor olduğu konusunda hakkını vermek gerek…

Biraz daha detaya bakmak gerekirse… Esas yasanın 4. Maddesinin değiştirilmesi… Burada…“tarımsal arazilerde ve orman arazilerinde yabancılara taşınmaz mal satışı yapılamaz”. İlçelerin yüzölçümünün  %7’sinden ve ülke yüz ölçümünün %3’ ünden fazlası yabancılara satılamaz”. Bu madde değişikliği oy çokluğu ile geçiyor. Demek ki bu noktada bazı kaygılar var… Öncelikle şu ana kadar yapılan satışlarda ilçelerdeki ve ülke yüz ölçümündeki duruma bakmak lazım… İkinci temel soruyu sanırım burada sormak gerek. Şu an itibarı ile İlçelerde ve ülke genelinde yabancılara satılan toprak yüzdeliği (düzenleme uygulamaya geçmeden)  nedir? Ve belki bir soru daha eklemek gerekir… bundan sonraki aşamalarda…%7 ve %3 nasıl hesaplanacak? Bizim böyle bir şeyi koordineli olarak hesaplayabilecek bir sistemimiz var ise en çok ben sevinirim… Zira veri bulma konusunda bir bilim insanı olarak oldukça zorlanıyorum…

Bu konu ile ilişkilendire bileceğimiz... bir nokta da… Düzenlemeye “yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce izinleri alınmış… veya yetkili makamlara izin başvurusu yapılmış ve henüz izinleri çıkmamış projelerin yabancı yatırımcıların haklarının korunması amacıyla” “Koruma” yan başlıklı yeni Geçici 2. Maddeyi oyçokluğuyla eklenmiştir. Koruma… konusu… Burada, bu durumda olan “projeler için esas yasanın 8. Maddesinin (10)’uncu fıkra kuralları uygulanmaz”…deniyor…Bu günlük… son soru… Yasa yürürlüğe girmeden izinleri alınmış veya başvuruları yapılmış koruma kapsamına giren kaç proje vardır?  

Devam edeceğim… Mevzu uzun…