Kızıldeniz’de ‘mavi delikler’ keşfedildi

Suudi Arabistan, Kızıldeniz sularında türünün ilk örneği olan bir dizi mavi delik açıldığını duyurdu. Bunlar dünyadaki nadir jeolojik olaylardan biri ve deniz kıyısından çok daha derin olan dikey şekilli mağaralar şeklinde kendini göstermekte.

Ulusal Yaban Hayatı Geliştirme Merkezi tarafından düzenlenen çalıştayda Suudi Arabistan Çevre, Su ve Tarım Bakanı Abdurrahman el-Fadli, mavi deliklerin yeni bir ekosistem olarak incelenmesi ve korunması için bir program başlattı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre geçen yılın başlarında Ulusal Yaban Hayatı Geliştirme Merkezi, Kızıldeniz’i keşfetmek ve güneydeki Afif bölgesinden kuzeydeki Akabe Körfezi’ne kadar 19 haftalık bir süreye yayılan Suudi su ortamlarının ilk kapsamlı araştırmasını yapmak için on yıllık bir gezi başlattı. Gezinin amacı Kızıldeniz ortamları, biyolojik çeşitliliği ve çevresel özellikleri hakkında veri toplamak ve çalışmalar yapmak.

Mavi delikler, burayı deniz kaplumbağaları, balıklar gibi çok çeşitli deniz organizmaları için güzel bir sığınak haline getiren biyolojik çeşitliliği bakımından zengin bir ekosistem ve jeolojik oluşum birisi. Araştırmacılar, Kızıldeniz’in güney Suudi kıyılarında 20’den fazla mavi delik keşfetti.

Çalıştayın oturum aralarında deniz ekosistemleri bilimcisi Dr. Carlos Duarte Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Kızıldeniz’de bulunan deniz ortamının şaşırtıcı ve ilginç olduğunu söyledi. Duarte, Kızıldeniz’in daha pek çok gizemi içinde barındırdığının altını çizdi.

Deliklerden bahseden Duarte, bunun küresel olarak büyük bir keşif olduğunu, dalgıçların gelip onları keşfetmeleri ve detayları hakkında daha fazla bilgi edinmeleri için bir destinasyon olması beklendiğini söyledi.

Fadli, “Bu gezi, biyolojik zenginliği ve eşsiz jeolojik oluşumları ortaya çıkarmak için gizemini koruyan denizin harikalarından biri olan mavi delikleri ortaya koyuyor. Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’ndeki meslektaşlarımız, Kızıldeniz sularındaki bu önemli ortamlara yönelik biyolojik çeşitliliği, riskleri ve tehditleri ele alan, çalışmalar yürütüyor” dedi.

Fadli bu ortamların korunmasının ve incelenmesinin, Suudi Arabistan’ın korunan alanların yüzdesini 2030 yılına kadar yüzde 30’una çıkaracak şekilde artırma girişimi ile temsil edilen yeşil girişimlerinin hedefleriyle uyumlu olduğuna dikkat çekti. Bu ortamların güzelliği ve çekiciliği, merkez çalışanlarından ve geziye katılan ulusal makamlardan onlarca araştırmacının edindiği büyük deneyimlerin yanı sıra krallığı yerel ekonomiyi destekleyen ve çeşitliliğine katkıda bulunan önemli bir turizm merkezi haline getiriyor.

Kızıldeniz’in 2 bin km uzunluğunda dar bir kanala sahip bir geçit oluşturduğunu, dünyanın en sıra dışı ikincil denizlerinden biri olduğunu ve maksimum derinliğinin 2 bin 500’e yükseldiğini belirtmekte fayda var. Kızıldeniz, güneyde Babülmebdep Boğazı üzerinden Hint Okyanusu ile birleşiyor. Kuzeydoğuda Akabe Körfezi’ne, kuzeybatıda ise Süveyş Kanalı üzerinden Akdeniz’e bağlanan Süveyş Körfezi’ni oluşturuyor.

Kızıldeniz, su sıcaklığının derinliği boyunca eşit olmasıyla diğer denizlerden farklıdır. Dünyadaki deniz biyoçeşitliliğinin en büyük rezervuarlarından biri olan Kızıldeniz’de bin 280’den fazla balık türü yaşamakta.

Mavi delikler ilk olarak 20. yüzyılın sonunda balıkçılar ve dalgıçlar tarafından keşfedildi.

Mavi deliklerin oluşumuyla ilgili bir başka iddia ise sular sığ olduğu dönemde bu deliklerin mağara olarak inşa edilmiş olması. Sular yükselince mağaranın üst kısmı çökmüş ve delik olarak kalmış olmaları olası.

Mavi deliklerin en derini Güney Çin Denizi’ndeki Dragon Deliği. Deliğin derinliği 300 metre.

Bahamalarda yer alan Dean’s isimli mavi delik ise ikinci sırada yer alıyor. Derinliği 202 metre olan bu delik, Belize Set Resifi’nde bulunuyor.

Bilinen en büyük mavi delikler şu şekilde sıralanabilir; Güney Çin Denizi’ndeki Ejder Çukuru, Belize Set Resifi’ndeki Mavi Delik, Bahamalar’daki Dean’s mavi çukuru, Mısır’daki Mavi çukur.