Adaylar, aday olmak için neyi bekliyor?

Kıbrıs Postası - Ulaş Barış

2020 seçimleri için Aralık ayının ilk haftasında olmamıza rağmen henüz bir adaylık ilanı yapılmaması soru işaretlerine neden oluyor. Bu noktada Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın yanı sıra, Başbakan Ersin Tatar, Başbakan Yardımcısı Kudret Özersay, Ana Muhalefet Lideri Tufan Erhürman, DP Milletvekili Serdar Denktaş, eski Meclis Başkanı Sibel Siber ve YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı'nın adı adaylar arasında ön plana çıkıyor.

Siyasi kulislerde adayların ne zaman bu açıklamaları yapacağı konusunda belirsizlik hakimken, kesin aday olacak diye bakılan isimlerin dahi henüz adaylığını açıklayan olmaması kamuoyunun gündeminde de çeşitli tartışmalara yol açmış durumda. Hem yazılı basın hem de sosyal medya üzerinden yapılan tartışmalar "adayların, adaylıklarını açıklamak için neyi bekliyor?" diye soruları da gündeme taşırken, bu gecikmeye gerekçe olarak özellikle sağ partiler arasında yaşanan bir takım hükümet pazarlıklarının sebep olduğu gösteriliyor. Sol cephede nispeten daha kesin durumların olduğu dikkat çekerken, orada da 'ortak aday mı, ayrı aday mı?' sorusu ekseninde tartışmaların bazı gecikmelere yol açtığı iddiası çeşitli çevrelerde dillendiriliyor.

2015 SEÇİMLERİNDE, ADAYLAR KASIM AYI SONUNDA BELLİ OLMUŞTU

2020 seçimlerinde yaşanan bu gecikmenin aksine, 2015 seçimlerinde ise adayların daha cesaretli bir şekilde davranıp, erkenden adaylıklarını açıkladıkları dikkat çekiyor. O dönemde, en son adaylığını açıklayan 3.Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu'nun, göreve ikinci dönemde de aday olduğunu 28 Kasım 2014 günü açıklaması ile birlikte tüm adaylar belli olmuş ve 2015 Nisan ayındaki seçimde nefes kesen bir yarış yaşanmıştı.

2015 seçimlerinin galibi olan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, söz konusu adaylık konusunda ilk açıklama yapan kişi olmuş ve Ağustos 2014'te adaylığını resmen duyurarak seçimin startını vermişti.

O zamanki seçimlerde aday olan, şimdinin Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay ise kendisini siyasetin yükselen yıldızı haline getiren adaylıkla ilgili açıklamasını 3 Ekim 2014 günü yapmış ve seçimlerde aday olacağını duyurmuştu.

Yine dönemin Meclis Başkanı Sibel Siber de, CTP-BG adayı olarak 15 Eylül 2014 günü açıklama yapmış ve adaylığını duyurmuştu.

AKINCI, DENKTAŞ'TAN SONRA İKİNCİ DÖNEMDE DE SEÇİLEN İLK BAŞKAN OLMAK İSTİYOR

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın ikinci dönem için aday olacağına kesin gözüyle bakılırken, Akıncı'nın, KKTC'nin kurucusu olan merhum Rauf Raif Denktaş'ın ardından ikinci dönemde de seçim kazanan ilk siyasetçi olup olmayacağı merak konusu olmuş durumda. Hatırlanacağı üzere, Denktaş sonrası dönemde Cumhurbaşkanı seçilen Mehmet Ali Talat, ikinci döneme de aday olmuş ancak Derviş Eroğlu'na kaybetmişti. Derviş Eroğlu'nun da kaderi aynen Talat gibi olmuş, o da 2015 yılında ikinci turda Mustafa Akıncı'ya kaybedip, koltuktan olmuştu.

Seçildikten sonra federal çözüm müzakerelerini sürdüren ve önce Mont Pelerin zirveleri, ardından da Cenevre-Crans Montana sürecinde Kıbrıs sorununu tarihteki üçüncü uluslararası konferansa taşıyan Akıncı'nın, ikinci dönem adaylığı açıklamasını yıl sonundan önce yapması bekleniyor. Siyasi kulisler, Akıncı'nın en son Berlin'de yapılan üçlü görüşme sonrası, federal çözüm tezinin bir kez daha hem BM hem de taraflardan teyit almasının ardından elinin rahatladığını ifade edilirken, son dönemde Türkiyeli yetkililerle yaşadığı polemiklerin negatif etkiler yarattığı da belirtiyorlar.

CTP'DE ERHÜRMAN KESİN ADAY ANCAK MUHALİF SESLER DE VAR

Federal çözümü savunan CTP'de de bir yandan aday gösterme hazırlığı yapılırken, bir yandan da böylesi bir adaylığın federal çözüm tarafları arasında bölünmeye yol açacağını iddia edip, buna karşı çıkanların gösterdiği tepkiler de dikkat çekiyor.

CTP Parti Meclisinin daha önce aldığı karar gereği Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday gösterme kararı aldığı göz önünde bulundurulduğunda, Genel Başkan Erhürman'ın adaylığına da kesin gözüyle bakılıyor. Ancak CTP içinde, Erhürman'ın adaylığı ile ilgili süreç devam ederken, parti yayın organlarında çıkan bir takım köşe yazılarında buna sıcak bakılmadığı gözlerden kaçmıyor.

Öte yandan partinin önemli isimlerinden Akıncı'yı hedef alan açıklamaların da peş peşe yapıldığı dikkatlerden kaçmıyor.

Özellikle 2.Cumhurbaşkanı ve CTP eski Başkanı Mehmet Ali Talat'ın, Akıncı'yı 'Türkiye ile iyi geçinmiyor' şeklindeki ifadelerle hedef alan sözlerinin ardından, 2015 seçimlerinin adayı Sibel Siber'in de yine aynı tarzda yaptığı çıkışlar kamuoyunda tartışmaya yol açmış durumda. Siyasi kulisler, iki taraf arasındaki söz düellosunun seçime doğru daha da sertleşmesini beklerken, geçtiğimiz günlerde sosyal medyada yer alan ve Akıncı dışındaki tüm adayları Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın resmi ile tasvir eden bir oy pusulası da bu tartışmaları alevlendirmiş görünüyor.

Federal çözüm cephesinde bu gelişmeler yaşanırken, federal çözüm yerine alternatif çözümlerin gündeme gelmesini isteyen partilerin adayları konusunda ise daha büyük belirsizlikler yaşanıyor.

CTP PARTİNİN ADAY GÖSTERMESİ KARARINI TEYİT ETTİ

Öte yandan Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Parti Meclisi, önceki akşam gerçekleştirdiği toplantıda, Cumhurbaşkanlığı seçimine yönelik bir önceki Parti Meclisi tarafından alınan “partinin aday göstermesi” kararını teyit etti.

CTP’den yapılan açıklamada, parti tüzüğüne göre tamamlanması gereken sürecin devam ettiği belirtilirken, önümüzdeki günlerde Genişletilmiş Parti Meclisi’nin toplanacağı ve seçimlere katılacak adayın açıklanacağı bildirildi.

UBP'DE TATAR ADAY GİBİ, HP'DE ÖZERSAY BELİRSİZ…

UBP'de gelinen noktada, Başbakan Ersin Tatar'ın adaylığa kesin gözle bakılırken, daha önce Cumhurbaşkanı adayı olacağını açıklayan Zorlu Töre ve bir ara adaylık için ismi geçen Mağusa Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu yarıştan çekilmiş görünüyor.

Hakkındaki "İngiltere'de aranıyor" iddialarına, geçtiğimiz hafta Londra'ya yaptığı ziyaret ile son veren Tatar'ın, orada katıldığı bir etkinlikte kendisine yöneltilen "Aday olacak mısınız?" sorusuna "1 ay içinde belli olacak" şeklinde cevap vermesi kafalarda soru işaretleri yaratırken, bu noktada ortağı Kudret Özersay'ın tavrı merak ediliyor. Özersay'ın geçtiğimiz ay katıldığı bir televizyon programında, "Hükümetin her iki partisi de aday gösterirse o hükümet devam etmez" şeklinde ifadelerde bulunması dikkat çekerken, yine geçen ay çıkan haberlerde, hükümetin kurulma aşamasında, Ersin Tatar'ın, Kudret Özersay'a "Ben aday olmayacağım" sözü verdiği iddiaları gündeme bomba gibi düşmüştü.

Tüm bu yaşananların ardından Özersay'ın nasıl bir tavır içine gireceği henüz bilinmezken, HP içinde bir takım kesimlerin kendisinin parti başkanı olarak devam etmesini istediğini, bir başka grubun ise, UBP'nin sözünde durup, Özersay'ı "çatı adayı" yapmasını bekledikleri belirtiliyor.

DENKTAŞ'IN ADAYLIK BAROMETRESİ YÜZDE 65’TE TAKILDI...

Seçimlerin bir başka kara kutusu ise Serdar Denktaş olarak dikkat çekiyor. Son bir yıldır çeşitli platformlarda aday olmayı düşündüğünü açıklayan Denktaş, en son "Adaylık ihtimalim yüzde 65" dedikten sonra suskunluğa büründü. DP başkanlığını geçtiğimiz hafta Fikri Ataoğlu'na devreden Denktaş, seçimlere hazırlık çalışmalarına girdiği ancak henüz net kararını vermediği bildiriliyor.

Seçimi kazanmak için UBP seçmeninin oylarından da hatırı sayılır miktarda oy bekleyen Denktaş'ın, sağ cepheden çatı adayı olması gelinen aşamada düşük ihtimal olarak gösteriliyor. Siyasi kulisler, Denktaş'ın böyle bir adaylık durumuna yükselmesinin tek şansının, Özersay'ın adaylığı ile birlikte bozulması kuvvetle muhtemel olan UBP-HP koalisyonunun sona erip yerine, UBP-DP-YDP hükümetinin kurulması olarak gösteriliyor. Ancak bu noktada kurulacak olan hükümetin bir 'geçiş' hükümeti olacağı ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından erken genel seçimin kaçınılmaz olarak gündeme geleceği düşünülüyor.

YDP SEÇİMİ FIRSATA ÇEVİRMEK İSTİYOR

Seçimlerde adı geçen bir diğer isim de YDP lideri Erhan Arıklı olarak dikkat çekiyor. Geçen haftalarda yaşanan DP-YDP yakınlaşmasının ardından, YDP'nin Denktaş etrafında kenetleneceği söylentileri ortaya atılırken, bu görüşmelerin bir noktada tıkandığı ve iki tarafın 'şimdilik' kendi yoluna gitmeyi seçtiği dile getiriliyor.

YDP'nin son dönemlerde az da olsa oyunu artırmış görünmesi partiyi olası ittifaklarda önemli rollere taşırken, Genel Başkan Arıklı'nın hafta başından itibaren 'Cumhurbaşkanlığı' gündemi ile kitle toplantıları başlatması gözlerden kaçmıyor. Arıklı'nın, partisini olası bir yeni koalisyona sokmak için fırsat kolladığı ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerini de bunun için bir fırsat gördüğü siyasi kulislerde dillendiriliyor. Bunun olmaması halinde ise YDP'nin Erhan Arıklı'yı başkan adayı olarak göstermesi bekleniyor.

SİBER NABIZ YOKLUYOR

Öte yandan seçimlerle ilgili adı geçen bir başka isim ise Bağımsız aday olması gündemde olan Sibel Siber olarak dikkat çekiyor. 2015 seçimlerimde CTP-BG'den aday olan ancak yüzde 22.53 oy oranı ile ikinci tura kalamayan Siber, 2017 Ocak seçimlerinde aday milletvekili adayı da olmayarak siyaset sahnesinden çekilmiş bir görüntü vermişti.

Ancak, o günden bugüne 2020 seçimleri konusunda gerek yakın çevresine gerekse de çeşitli yayın organlarına adaylık sinyali veren Siber'in yeniden aday olma ihtimali az da olsa var gibi görünüyor. Bu konuda çeşitli çevrelerin yanı sıra Kıbrıs Postası'ndan Rahmican Çalışkana'a açıklamalar yapan Siber, söz konusu görev için "Cumhurbaşkanlığı makamı bir onurdur, bu onuru reddetmiyorum. Halkın bir Cumhurbaşkanı olduğunu hissetmesi gerek" şeklinde ifadeler kullanması kamuoyunda adaylık için açık bir sinyal olarak algılandı.

2015'TE NELER OLMUŞTU?

19 Nisan 2015'te yüzde 62.34'lük katılım oranı ile 4 tanesi iddialı toplam 7 adayın yarıştığı seçimin ilk turunu yüzde 28.15'lik oy oranı ile Derviş Eroğlu önde bitirirken, onu yüzde 26.94'lük oy ile Mustafa Akıncı takip etmişti. CTP-BG adayı Sibel Siber, yüzde 22.53 ile seçimi 3.sırada kapatırken, Kudret Özersay da sürpriz sayılan bir şekilde yüzde 21.25'lik oy oranı ile bitirmişti.

İlk turun ardından, 26 Nisan 2015 günü yapılan ikinci turda ise, Mustafa Akıncı yüzde 60.50 ile ipi göğüslerken, Derviş Eroğlu ise yüzde 39.50'lik oy oranında kaldı.