Orman Dairesi, yıl boyunca çam kese böceğiyle ilgili yürütülecek olan çalışmaları açıkladı

Orman Dairesi, hem çam ağaçlara zarar veren hem de insanlarda alerjik sağlık sorunlarına neden olan çam kese böcekleriyle ilgili mücadelenin sürdüğünü açıkladı. Orman Dairesi tarafından yapılan yazlı açıklamada, çam kese böceğiyle mücadele noktasında yapılması planlanan çalışmalar ile ilgili bilgi verildi.

Çamkese böceğinin doğal düşmanlarından olan kuş türlerinin popülasyonunun artırılması ve orman alanlarında uzun süreli barınmasını/üremesini sağlamak amacıyla 500 adet kuş yuvasının imalatı yapıldığının belirtildiği açıklamada, Taşkent Doğa Parkı iş birliğiyle orman alanlarına yerleştirildiği ifade edildi.

Oluşturulan zarar haritalarına göre çam kese böceği tahribatının oluşabileceği öngörülen ve özellikle yoğun insan trafiği nedeniyle halk sağlığına tehdit olabilecek meskun mahal sınırlarındaki orman alanlarının ilaçlanması amacıyla 950 litre Bacillus thrungiensisin olduğunu açıklayan daire, etkin maddeli biyolojik insektisit temininin yapıldığını ve yaklaşık 500 hektar alanda yerden ilaçlama uygulamasının yapıldığı bildirildi.

Orman Dairesi’nden konuya ilişkin yapılan açıklama şöyle:

“Çamkese böceği tırtılları, yumurtadan çıkıp çam ağaçları ibrelerinde beslenerek yaşam döngülerini sürdürürler.

Hava kirliliği, iklim değişikliği ve diğer birçok çevresel faktör nedeni ile, besin zincirinin bir parçası olan birçok böcek türü gibi, Çam Kese Böceği popülasyonu da aşırı derecede artış gösterdiği zaman, çam ağaçlarında ciddi zararlar vermektedir.

Çamkese böceğiyle mücadele dönemi içerisinde bulunmamız nedeniyle bu yıl uygulanacak mücadele hakkında kamuoyunu bilgilendirme ihtiyacı hasıl olmuştur. 

Dairemiz tarafından yürütülen mücadele programının oluşturulmasında üniversitelerimizden, bilimsel yayınlardan ve T.C. Orman Genel Müdürlüğünün yürüttüğü model uygulamalardan faydalanılmaktadır. Ayrıca meslek örgütleri aracılığıyla görüşülen Güney Kıbrıs Orman Dairesi yöneticilerinin yürütmekte olduğu mücadele modeli hakkında da bilgi alınmış olup bu kapsamda iki taraflı Çevre Teknik Komitesinin düzenlemiş olduğu online seminere de katılım sağlanmış ve alanında uzman AB Bilim adamlarının kendi ülkelerinde yürütülen çalışmalar hakkında verdikleri bilgiler ve bilimsel görüşleri takip edilmiştir. Ayrıca, İki Taraflı Çevre Teknik Komitesi, böcek zararlarının kontrolü amacı ile, çam Kese Böceği, Kaktüs koşnili, Akdeniz Meyve sineği ve Narenciye zararlıları ile ilgili projelerin başlatılması konusunda çalışmaktadır.

Bu ve benzeri çok çeşitli kaynaklardan almış olduğumuz bilgilerin ortak noktaları aşağıdaki şekilde özetlenebilmektedir. 

Bitki zararlılarıyla mücadelede kullanılan insektisitlerin (kimyasal veya Biyolojik) hiçbiri mucize çözüm olmamakla birlikte geçmişte bu şekilde sunulan tüm çözümlerin zaman içerisinde ciddi yan etkileri meydan çıkmıştır. Biyolojik insektisitlerin de zararları konusunda yayınlanmış makaleler mevcuttur ve gelecekte bu konuların daha fazla araştırılmasıyla bu zararları içeren makalelerin artacağı düşünülmektedir.

Hiçbir yan etkisi olmayan tek çözüm ekosistem içerisinde zararlı organizma/faydalı organizma (doğal düşman) dengesinin sağlanmasından geçmektedir.

Doğal alanlarda insektisit kullanımı (kimyasal veya biyolojik) özellikle de çok geniş alanlarda kullanımı ekosistem üzerinde geri dönüşü çok zor hatta imkansız olabilecek hasarlara yol açmaktadır. 

Yapılacak mücadele şeklinde doğal dengenin (faydalı/zararlı) sağlanmasını teşvik edici/destekleyici metodlara ağırlık verilmelidir.

İnsektisit  (Biyolojik veya Kimyasal) kullanımı genellikle sadece böceklerin çok yoğun (en yüksek seviyede) zarar meydana getirdiği alanlar için önerilmektedir.         

Bu bilgi ve prensipler ışığında içerisinde bulunduğumuz mücadele sezonu için oluşturduğumuz program kapsamında yürütülen çalışmalar şu şekilde gerçekleşmiştir; 

Yakın Doğu Üniversitesi iş birliğiyle yürütülecek mücadele çalışmalarının planlanmasında ihtiyaç duyulan verilerin sağlanması amacıyla Ağustos ayı sonundan itibaren ülke geneli orman alanlarına yerleştirilen ve Ekim ayına kadar toplam 1100 adet feromon tableti kullanılarak aktif durumda tutulan toplam 404 adet Funnel tipi feromon tuzağı ile 24,248 adet Çam Kese Böceği Kelebeği yakalanmıştır. Feromon tuzaklarından elde edilen verilerle kelebeklerin uçma zamanı ve bölgesel yoğunlukları tespit edilerek zarar haritaları oluşturulmuştur.

Ekim ayında Dairemizin sorumluluk sahası dışında kalan orman dışı alanlarda (özellikle kentsel alanlarda) çamkese böceği ile gerekli mücadelenin; bu alanlardan sorumlu Belediyeler, Üniversiteler, Okullar v.b. ilgili kurumlarca da yürütülmesini sağlamak amacıyla bir genelge hazırlanmış ve bu kurumlara kendi sorumluluk alanları içerisinde hangi aylarda hangi mücadele metodunu yürütebileceklerini içeren teknik bilgi verilmiştir. 

Çamkese böceğinin önemli doğal düşmanlarından olan kuş türlerinin popülasyonunun artırılması ve orman alanlarında uzun süreli barınmasını/üremesini sağlamak amacıyla 500 adet kuş yuvasının imalatı yapılmış ve Taşkent Doğa Parkı iş birliğiyle orman alanlarına yerleştirilmiştir.

Oluşturulan zarar haritalarına göre önemli çam kese böceği tahribatı oluşabileceği öngörülen ve özellikle yoğun insan trafiği nedeniyle halk sağlığına tehdit olabilecek meskun mahal sınırlarındaki orman alanlarının ilaçlanması amacıyla 950 Litre Bacillus thrungiensis var. kurstaki etkin maddeli biyolojik insektisit temini yapılmış ve yaklaşık 500 hektar alanda yerden ilaçlama uygulaması yapılmıştır.

Çam kese böceği ile biyolojik mücadele yöntemlerinden olan Tel Kafes uygulaması gerçekleştirilmek üzere 25 adet tel kafes imalatı yapılmış ve ocak ayı içerisinde orman içerisinde uygun yerlere yerleştirilmiştir. Tel kafes uygulamasında Beşparmak dağlarının batı tarafında ve özellikle Akdeniz köyü bölgesinde Lapta-Alsancak-Çamlıbel belediyesi de Entegre Mücadele Projesine destek vereceğini açıklamıştır. 

Taşkent Doğa Parkı ile imzalamış olduğumuz işbirliği protokolü kapsamında kurulması planlanan Predatör Böcek (Calasoma spp.) Üretim Laboratuvarının bina ve teknik ekipman kurulumu tamamlanmış olup Şubat ayı içerisinde böcek üretim çalışmalarına başlanıp üretilen böcekler doğaya salınacaktır..."