Elektrikli araçlarda güvenlik alarmı: Denetim yok, bataryaların firmalar tarafından değiştirildiği iddia ediliyor!

• "Ülkeye ithal edilen elektrikli araçlar kontrolden geçirilmiyor"

• "Elektrikli araçların batarya uygunluk testleri yapılmalı"

• "Elektrikli araçların biten bataryaları bazı firmalar tarafından değiştiriliyor"

• "Elektrikli araçların ithalatına ilişkin düzenlemeler yok"

• "Şarj istasyonları çok daha dikkatli ve güvenli bir şekilde kurulmalı"

• "Elektrikli araçların bakımı, fosil yakıtlı araçlardan farklıdır"

• "Elektrikli araçlar, garanti süresi içinde ithal edilmeli veya sıfır araç olarak getirilmeli"

• "Elektrikli araçlarla ilgili ciddi önlemler alınmalı"

• "Elektrikli araçlarda yangın çıktığında söndürme işlemi yapılamıyor"

• "Toplum, mühendislerin görüşlerine kulak vermeli"

• "Ülkedeki elektrikli araç sayısı 3 bin 500 - 4 bin civarında"

• "Geri çağırılan araçların çağırımlarına uyulmuyor"

• "Sigorta şirketleri, araçların bakımlarının yapılmamasından dolayı araç sigortası yapmayabilir"

Kanada’da bir elektrikli araçta meydana gelen ve kapıların otomatik kilitlenmesi sonucu  4 kişinin hayatını kaybettiği yangın, elektrikli araçların güvenliğini yeniden gündeme taşıdı. Ülkemizde de artan elektrikli araçların güvenliği sorgulanır hale geldi. Makine Mühendisleri Odası (MMO) Başkanı Ayer Yarkıner, elektrikli araç ithalatı, bakımı, güvenlik önlemleri ve geri çağırılan araçlarla ilgili Kıbrıs Postası’na konuştu. 

MMO Başkanı Ayer Yarkıner, elektrikli araçlarla ilgili kapsamlı düzenleme ve denetim mekanizmalarının şart olduğunu söyledi, ikinci el araçlarda batarya güvenliğinden şarj istasyonlarının teknik yetersizliğine kadar bir dizi riskin göz ardı edildiğini vurguladı. Elektrikli araçların, diğer araçlardan farklı olarak denetlendiğini ancak ülkede herhangi bir denetim mekanizması olmadığını ifade eden Ayer Yarkıner, "Ülkeye ithal edilen araçlar kontrolden geçirilmiyor. Toplumun bu konuda bilgisi yok. Bu araçlar ya garanti süresindeyken buraya gelmeli ya da garantisini dolduran araçların ülkeye girişi engellenmeli. Başka ülkelerde ömrünü doldurmuş araçların getirilmesi sorunlara yol açıyor. Elektrikli araçlar yurt dışından ülkemize gelirken geçmişini bilmiyoruz, özellikle ikinci el olanların. Bu, ciddi bir risk yaratır” dedi.

"ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN BATARYA UYGUNLUK TESTLERİ YAPILMALI”

“Bu araçlar gelirken, elektrik ve batarya gibi donanımlarının orijinal üreticisinin imal ettiği standartlarda olduğunun ve geri çağrıldığında da uygulandığının belgelenmesi gerekir” diyen Yarkıner, elektrikli araçların mutlaka batarya uygunluk testlerinin yapılması gerektiğini, aksi halde kullanılmış gelen araçların bataryalarının zamanla, önce hizmet göremeyecek hale geldiğini belirtti ve bazı firmalar tarafından değiştirildiğini iddia etti. Yarkıner, “Bunu birkaç firmanın yaptığını biliyoruz; bu hem tüketiciyi hem de çevreyi korumak adına kontrol edilmesi gereklidir” diye konuştu.

"ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN İTHALATINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER YOK"

Yarkıner, elektrikli araçların ithalatına ilişkin düzenlemelerin olmadığını belirterek, araçların ithalatında, batarya ve elektrik gibi önemli donanımlarının orijinal üreticilerinin belirlediği standartlarda olması gerektiğini vurguladı. Yarkıner ayrıca, bu araçların geldiğinde mutlaka batarya uygunluk testlerinin yapılması gerektiğini belirtti.

Trafikteki can kayıplarına da değinen Yarkıner, bu yıl yaşanan trafik kazalarının sayısının arttığını belirterek, araçların güvenliğinin çok daha önemli bir konu haline geldiğini söyledi. "Geçen yıl trafik kazalarındaki can kayıpları 47 iken, bu yıl 45’e çıktı. Bu artışın sebepleri sorulmuyor, araştırılmıyor” dedi.

"ŞARJ İSTASYONLARI ÇOK DAHA DİKKATLİ VE GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE KURULMALI"

Yarkıner, elektrikli araçların muhafaza edilme koşullarının önemli olduğunu söyledi, “Özellikle yazın sıcaklıkların 50 dereceye kadar çıkıyor, şarj istasyonlarının çok daha dikkatli ve güvenli bir şekilde kurulması gerekir” ifadesini kullandı. Yarkıner, elektrikli araçlar için şarj istasyonlarının, özellikle yanıcı ve yakıcı maddelerden uzak, güvenli alanlarda kurulması gerektiğini belirtti. “Ancak ülkemizde mevcut akaryakıt istasyonlarında şarj istasyonlarının kurulması için yetki verilmeye çalışılıyor. Bu, çok anti-teknik ve anti-güvenlik bir yaklaşım” dedi. Yarkıner, şarj istasyonlarının çevresindeki güvenlik tedbirlerinin yeterli olmadığını ve bu konuda ciddi bir düzenlemenin yapılması gerektiğini söyledi.

"ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN BAKIMI, FOSİL YAKITLI ARAÇLARDAN FARKLIDIR"

Yarkıner, elektrikli araçların bakım ve muayene süreçlerinin de oldukça eksik olduğunu söyledi, “Elektrikli araçlar, yüksek voltaj taşıyan araçlar olduğundan, bu araçların bakımının çok dikkatli yapılması gerekiyor. Bakım yerleri de farklı olmalı, çünkü elektrikli araçların bakımı, fosil yakıtlı araçlardan farklıdır” diye konuştu. Yarkıner, ayrıca elektrikli araçların batarya sağlık durumlarının mutlaka ölçülmesi gerektiğini ve aracın batarya kasasında herhangi bir elektrik kaçağı olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiğine vurgu yaptı.

"ELEKTRİKLİ ARAÇLAR, GARANTİ SÜRESİ İÇİNDE İTHAL EDİLMELİ VEYA SIFIR ARAÇ OLARAK GETİRİLMELİ"

Elektrikli araç bataryalarının dönüştürülebilir olduğunu ancak bu işlemin ülkemizde mümkün olmadığını belirten Yarkıner, araç ithalat süreçlerindeki eksikliklere dikkat çekti. Elektrikli araçların, garanti süresi içinde ithal edilmesi veya sıfır araç olarak getirilmesi gerektiğini vurgulayan Yarkıner, mevcut durumda araçların garanti durumu, geri çağrım süreçlerine uygunluğu ve teknik detayları hakkında yeterli bilgi alınmadan ülkeye girişine izin verildiğini ifade etti. “Yalnızca direksiyon tarafına bakılarak ithalatı yapılan ve girişte herhangi bir form doldurulmadan kabul edilen araçlar, çevre ve tüketici güvenliği açısından ciddi tehdit oluşturuyor” diyen Yarkıner, bir an önce düzenleme yapılması gerektiğini söyledi.

Yarkıner, elektrikli araç alırken dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı:

"Aracın batarya sağlık durumu ölçülmeli,

Batarya kasasında herhangi bir kaçak olup olmadığı kontrol edilmeli,

Araçta çarpma ya da hasar bulunup bulunmadığı araştırılmalı,

Aracın ithalat sürecinde, üretici tarafından yapılan geri çağrıların uygulanıp uygulanmadığı sorgulanmalı."

"Bu bilgilere bayiler aracılığıyla ulaşılabilir" diyen Yarkıner, tüketicilerin bilinçli alışveriş yapmasının önemini vurguladı.

Elektrikli araçların yangın riski konusunda da uyarıda bulunan Yarkıner, elektrikli araçların yanması durumunda, sıcaklığın 2 bin 400 dereceye kadar çıkabileceğini belirtti. "Bu, bir binayı bir saatte yıkabilecek kadar yüksek bir sıcaklık” dedi. Elektrikli araçların ciddi bir enerji potansiyeli taşıdığını söyleyen Yarkıner, "150, 200, hatta 300 kilovat enerji kapasitesine sahiptirler. Tüm dünyada elektrikli araçlar ekonomik ve çevre dostu olmaları amacıyla tercih edilmektedir. Ancak bizim ülkemizde her iki fayda da geçerli değil. Birincisi, tedarik maliyetleri oldukça yüksektir. İkincisi, şarj istasyonları yenilenebilir enerji kaynaklarından beslenmediği için çevre kirliliği devam etmektedir. Üçüncüsü ise elektrik enerjisi ülkemizde oldukça pahalıdır. Yani, elektrikli araçlarla ilgili ciddi önlemler almamız gerekmektedir. Elektrik kesintisi anlarında bu araçların bataryasından yararlanarak evimize elektrik sağlayabiliyoruz; ancak biz bu tür donanımlardan da oldukça uzağız” açıklamasında bulundu. Elektrikli araçların, 4. Endüstri Dönemi’ne ait bir teknoloji olduğunu anımsatan Yarkıner, ülke altyapısının 2. Endüstri Dönemi’ne ait olduğunu bu sebeple bir "doku uyuşmazlığının" olduğunu vurguladı.

"ELEKTRİKLİ ARAÇLARDA YANGIN ÇIKTIĞINDA SÖNDÜRME İŞLEMİ YAPILAMIYOR"

Fosil yakıtlı araçların yanma olasılığının yüzde 3 iken, elektrikli araçlarda bu oran binde 3’e düştüğünü kaydeden Yarkıner, "Ancak elektrikli araçlarda yangın çıktığında söndürme işlemi yapılamamaktadır. Araçlara özel bir ‘ceket’ giydirilir ve soğutma yapılır. Eğer soğutma yapılmazsa yangın haftalarca devam edebilir, bu da yangın riskini artırır” diye konuştu. Tüketicilere yönelik de uyarıda bulunan Yarkıner, "Eğer elektrikli bir aracınız varsa, garajda yanıcı eşyalar bulundurulmamalıdır. Olası bir patlama durumunda soğutmaya yönelik tedbirler alınmalıdır” ifadesini kullandı.

"TOPLUM, MÜHENDİSLERİN GÖRÜŞLERİNE KULAK VERMELİ"

Elektrikli araçların ithalatından, bakımına ve güvenliğine kadar çok ciddi düzenlemelere ve denetimlere ihtiyaç duyulduğunu belirten Yarkıner, toplumun mühendislerin görüşlerine kulak vermesi gerektiğini söyledi, elektrikli araçların güvenliği, çevreye etkileri ve teknoloji altyapısının uyumlu hale getirilmesi için acil önlemler alınması gerektiği çağrısını yaptı.

"ÜLKEDEKİ ELEKTRİKLİ ARAÇ SAYISI 3 BİN 500 - 4 BİN CİVARINDADIR"

Ülkedeki elektrikli araç sayısının 3 bin 500 - 4 bin civarında olduğunu açıklayan Yarkıner, bu araçların bakım ve onarımlarının standart fosil yakıtlı araçlardan çok farklı olduğunu vurguladı. "Arızalanan elektrikli araçların bakımı herkes tarafından yapılamaz. Bu araçlar yüksek voltaj barındırır ve özel bakım teçhizatlarına ihtiyaç duyar. Yurt dışında elektrikli araçların bakımı, fosil yakıtlı araçların bakımından ayrıştırılmış tesislerde yapılır. Ancak ülkemizde bu tür bir ayrım yok” diyen Yarkıner, elektrikli araçların bakım yerlerinin farklı olmasının önemine dikkat çekti.

"GERİ ÇAĞRILAN ARAÇLARA DİKKAT EDİLMİYOR, OLASI KAZALAR ARTABİLİR"

Geri çağırılan ve ülkeye kullanılmış şeklinde gelen araçların çağırımlarına uyulmadığına dikkat çeken Yarkıner, söz konusu araçların trafikte kullanıldığını söyledi. Yarkıner, Hyundai ve Kia araçlarının geri çağrıldığını ancak ülkemizde geri çağrılan araçlara yeterli dikkat gösterilmediğini ve bu konuda herhangi bir önlem alınmadığını belirtti. "Özellikle ikinci el Hyundai ve Kia araçlar ülkemize ithal edildiğinde bayiler buna sessiz kalıyor" ifadelerini kullanan Yarkıner, geçmiş yıllarda yaşanan Takata hava yastığı krizi gibi benzer güvenlik sorunlarının da göz ardı edilmesine dikkat çekti. Yarkıner, bu durumun olası kazaların artmasına neden olabileceğini ve ciddi güvenlik riskleri oluşturduğunun altını çizdi.

"SİGORTA ŞİRKETLERİ, ARAÇLARIN BAKIMLARININ YAPILMAMASINDAN DOLAYI ARAÇ SİGORTASI YAPMAYABİLİR"

Elektrikli araçların bakım ve batarya yönetimi gibi konularda daha sistemli ve sürdürülebilir adımlar atılması gerektiğini vurgulayan Yarkıner, bu araçların güvenli ve etkin bir şekilde kullanılabilmesi için gerekli altyapının oluşturulmasının önemine dikkat çekti.

Yarkıner, çağrılmasına rağmen gönderilmeyen araçların garanti süresi içinde olası bir kaza durumunda, imalatçı firmanın sorumlularının sorumlu olduğunu vurguladı ve firmanın, bu sorumluluğu bayi üzerinden uygulayabileceğini belirtti. Ancak garanti süresi dolmuşsa ciddi bir tehlikenin ortaya çıkabileceğine dikkat çeken Yarkıner, "Sigorta şirketleri, bakımların yetkili servislerde yapılmamasından dolayı araç sigortası yapmayabilir” dedi.