Deprem riski tartışması: Uzmanlar farklı görüşlerde, tedbir ortak nokta

Ege’de deprem sarsıntıları devam ederken, geçtiğimiz hafta bölgede bazı felaket senaryoları konusunda pek çok haber yayımlandı.

12 günde 12 Bin depremle sarsılan Ege’de uğultu hiç dinmedi. Öte yandan Santorini'de son haftalarda artan sismik hareketlilik, Ada'da yaşayan halk ve ziyaretçiler arasında büyük paniğe neden olurken yaşanan tahliye süreci de “deprem gerçeği” konusunda kamuoyunda yeniden bir hassasiyetin yaşanmasına neden oldu.

İki yıl önce Türkiye’de Kahramanmaraş depremi sonrası ülkemizde de bu konuda risk analizleri yapıldı ve pek çok tartışma yaşandı.

Maraş depremi sonrası Kıbrıs’ın deprem riski konusunda uzmanlar arasında farklı görüşler dikkat çekmişti.

Ege’deki sarsıntılar sonrası da bu çelişkiler kamuoyuna “uzman görüş “ olarak yansıdır. Bunlardan bir kısmı Türkiye medyasında da yer adı.

UZMANLARDAN ORTAK MESAJ: TEDBİR ALINMALI

Kıbrıs’ta büyük bir deprem olup olmayacağına dair ve buna paralel etkilerine dair farklı görüşler bulunsa da, uzmanlar genel olarak tedbir alınması gerektiği konusunda hemfikir…

Türkiye’de meydana gelen son büyük depremlerden sonra KKTC’de de bina güvenliği konusunda ciddi adımlar atılması gerektiği belirtiliyor.

Ancak, yetkililerin bu konuda yeterli hazırlığı yapıp yapmadığı ise tam iki yıldır tartışma konusu…

Yapı denetim mekanizmalarının ne kadar sağlıklı işlediği ve mevcut binaların, okulların, hastanelerin ne kadar güvenli olduğu soruları hâlâ yanıt bekliyor.

Gözler, geçtiğimiz hafta Lefkoşa'da yapımı tamamlanmak üzere olduğu açıklanan KKTC Deprem İzleme ve Değerlendirme Merkezi’nde… Öte yandan Cumhurbaşkanlığı’nda da bir “Deprem Komitesi” bulunuyor.

YAPI STOKU VE GÜVENLİK ENDİŞESİ… SON AÇIKLAMALAR NE DİYOR?

Deprem konusunda öne çıkan ve son hafta da değerlendirmelere konu olan tartışma ise KKTC’deki yapı stokunun durumu…

İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Abdullah Ekinci, öteden beri adadaki yapıların büyük kısmının eski olduğuna ve çoğunun ciddi bir depremde risk oluşturabileceğine dikkat çekiyor.

Öte yandan, Yakın Doğu Üniversitesi’nin uzmanları ise paniğe kapılmaya gerek olmadığını, ancak yapı stokunun gözden geçirilmesi ve binaların güçlendirilmesi gerektiğini ifade ediyor.

Konu hakkında KTİMB Başkanı Cafer Gürcafer, Yunanistan’ın Ege Bölgesi'ndeki depremler nedeniyle olası bir felakete karşı hazırlık yaptığını fakat ülkemizde deprem için herhangi bir hazırlık olmadığını söylüyor... Gürcafer okulların ve 1974 yılı öncesindeki yapıların güçlendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Jeoloji ve Maden Dairesi Müdürü Ayşen Albayrak, Ege’de art arda yaşanan depremler ve Santorini Yanardağı’ndaki patlamanın, Kıbrıs’ı doğrudan etkilemeyeceğini belirtiyor. Albayrak, “Depremden değil, bilinçsizlikten korkmak gerekir. Binalarımızı güçlendirmeliyiz, gerekli önlemleri almalıyız” diyor.

Kısa süre önce Kuzey Kıbrıs’ta ilk kez “sismik kuyu” açıldığına dikkat çeken Albayrak, “Erenköy’de açtığımız 100 metre derinliğindeki bu kuyu çok küçük sarsıntıları bile ölçebilir. Kazılması zor bir işti ama başarılı olduk. Bu sayede derinlerdeki hareketlilikleri de analiz edebileceğiz” diye konuştu.

Kafa karıştıran bir açıklama da geçtiğimiz hafta Güney Kıbrıs’taki bir yetkiliden geldi..

Güney Kıbrıs’ta Sismoloji Merkezi Başkanı Silvana Pilidu, Güney Kıbrıs’ın ve Larnaka başta olmak üzere özellikle sahil kesimlerinin, olası deprem ve onu takip edecek tsunami riski olduğundan söz ediyor.

Tsunami konusunda Kıbrıs Adası, Büyük Maraş depremi sonrasında da polemiklere konu olmuştu…

Öte yandan, deprem uzmanı Doç. Dr. Sinan Cansız, Kıbrıs’ın kuzeyden ve güneyden faylarla çevrili olduğunu ve riskli bir bölgede bulunduğunu vurgulayarak, olası büyük bir depremin zemini sağlam olmayan ya da eski ve hasarlı yapı stokuna ciddi hasar verebileceğini birden çok kez yineledi..   

Yine bu literatür içinde Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, Hatay’da meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki depremin Latakia (Lazkiye) fayına yüklendiğini belirterek, Samandağ ile Kıbrıs arasında deniz içinde bir deprem yaşanma olasılığı olduğunu, ancak bunun karayı fazla etkilemeyeceğini ifade etmiştir. 

GENEL KANI, YAPI STOKUNUN DEPREME DAYANIKLI HALE GETİRİLMESİ

Kıbrıs’ın deprem riski konusunda uzmanlar arasında farklı görüşler bulunsa da, genel kanı, yapı stokunun depreme dayanıklı hale getirilmesi yönünde…

Bu nedenle, yetkililerin ve halkın, olası bir depreme karşı hazırlıklı olması ve gerekli önlemleri alması önem arz ediyor.