KKTC'de "deniz suyu analizi" projesi başlatıldı

Su örneklerinin alınması için gelgitlerin en fazla yer aldığı ve canlı-cansız varlıkların biyolojik açıdan en çok etkilendiği tarihler seçilmiştir. Bu çerçevede ilk deniz suyu örnekleri 20 Haziran 2012, ikinci örnekler ise 21 Aralık 2012 tarihlerinde alınmıştır. Söz konusu projeye Oxford Üniversitesi ve Natural Environment Research Council Enstitüsü araştırma görevlisi Dr. Mesude Bıçak biyoinformatik yöntemler kullanarak su örneklerinin dijital analizinin değerlendirilmesinde katkıda bulunacaktır.

YDÜ ekibi, Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. İlkay Salihoğlu ile Biyomedikal Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Terin Adalı liderliğinde Girne bölgesinden örnekler almaktadır. YDÜ benzer çalışmaları uzun süreden beri yapmakta, alınan örneklerin laboratuar ortamında ön analizi ve saklanması için gerekli altyapıya sahip olması sayesinde etkin bir şekilde bu çalışmalarını sürdürmektedir.

DAÜ ekibi ise, Sualtı Araştırma ve Görüntüleme Merkezi ile DEEP DIVE Dalış Okulu işbirliği ile yapay resiflerin oluşturulacağı bölgeden örnek almaktadır. Bu bölgede biyo-ekolojik araştırmalarla birlikte su kalitesi parametreleri açısından da örnekleme yapılmaktadır. DAÜ ekibinin çalışmalarına Kıbrıs Türk Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Genel Müdürlüğü de destek vermektedir.

Ekipler deniz suyu örneklerini ayrı ayrı almalarına rağmen, örneklerin laboratuar ortamında filtrelenip ön analiz edilmesinde işbirliği yapmaktadırlar. İki ekip de Akdeniz için önem taşıyan noktalardan örnekler alıp, üniversitelerin verdiği destekler ile altyapılarını hazırlamış, büyük bir özveri ve istekle çalışmalara başlamıştır.

Dünyanın yüzde yetmişi okyanuslarla kaplı olup, dünya nüfusunun yüzde kırkı kıyı şeridinde yaşamlarını sürdürmektedir. Dolayısıyla denizlerin insan hayatında ekonomiden insan sağlığına kadar kaçınılmaz bir etkisi vardır. Denizdeki mikroorganizmaların en önemli fonksiyonlarından bir tanesi 'dünyadaki yaşamın önemli bekçileri' olmaları yanında dünya verimliliğine yüzde elli ile yüzde doksan arasında katkı koymalarıdır. Konu ile ilgili açıklamada bulunan Dr. Mesude Bıçak, "Teknolojideki en etkin buluşlardan olan DNA sekanslama cihazları sayesinde bu mikroorganizmalar laboratuar ortamında da incelenmeye başlanmış olup, insan sağlığından iklim değişikliğine kadar etkileri detaylıca araştırılmaktadır. Sekanslama cihazlarının oluşturduğu dijital veriler yine dijital ortamda biyoinformatik yöntemlerle analiz edilip, söz konusu biyoinformatik yöntemler dünya çapında henüz az sayıda araştırma grupları tarafından uygulanmakta" olduğunu belirterek, önümüzdeki aylarda gerek Oxford Üniversitesi içerisinde gerekse Natural Environment Research Council Enstitüsü'ndeki bağlantıları aracılığıyla bu projeyi uluslararası seviyeye taşıma görevini üzerleneceğini ekledi.