Bilim insanlarından felaket uyarısı: Dünya’nın çekirdeği Kıyamet Günü buzulunu eritiyor

Yeni bir çalışma, 30 yılda büyük bir kısmını kaybeden Antarktika'daki Kıyamet Buzulu'nun düşünüldüğünden daha hızlı eridiğini gösterdi. Bilim insanları, buzulun erimesinde iklim değişikliğinin yanı sıra Dünya'nın çekirdeğinin sıcaklığının da etkili olduğunu ilk kez ortaya koydu.

Uzmanlar, söz konusu buzulun tamamen erimesini küresel deniz seviyelerinde büyük yükselmelere neden olarak felaketleri peş peşe getireceği konusunda uyardı.

Bilim insanları Batı Antarktika'nın Dünya'nın en hızlı ısınan bölgelerinden biri olduğunu söyledi. Buna kanıt olarak ise, "Kıyamet Buzulu" olarak da bilinen Thwaites Buzulu'ndan başka bir yere bakmanıza gerek yok.

SON 40 YILDA 595 MİLYAR TON BUZ KAYBETTİ

1980'lerden bu yana Thwaites Buzulu tahmini 595 milyar ton buz kaybetti ve bu süre zarfında tek başına yıllık küresel deniz seviyesindeki artışa yüzde 4 katkıda bulundu.

Bununla birlikte Kıyamet Buzulu'ndaki buz kaybı oranı, buzulun altındaki suyun ve atmosferin sıcaklığının artmasına neden olan küresel ısınma nedeniyle son otuz yılda önemli ölçüde hızlandı.

ABD'de yapılan yani bir çalışma ise, sınan okyanus ve atmosferin Thwaites'i uçurumun eşiğine getiren tek faktör olmadığını gösteriyor. Communications Earth & Environment dergisinde yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar bölgedeki jeotermal ısı akışının yeni haritalarını oluşturmak için Batı Antarktika'dan gelen jeomanyetik alan verilerini analiz etti.

KITANIN DİĞER KISMINDAN DAHA FAZLA JEOTERMAL ENERJİYE MARUZ KALIYOR

Bilim insanları, Batı Antarktika'nın altındaki yer kabuğunun kabuğun Doğu Antarktika'dakinden çok daha ince olduğunu buldu. Batı'da 17 ile 25 kilometre kalınlığındayken, Doğu'da yaklaşık 40 kilometre kalınlıkta olduğu görüldü. Bu durum ise Kıyamet Buzulu'nun kıtanın diğer tarafındaki buzullardan çok daha fazla jeotermal ısıya maruz kaldığını ve Dünya'nın çekirdeğine daha yakın gösteriyor.

Almanya'daki Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitiüsü'nden çalışmanın baş yazarı Ricarda Dziadek, "Ölçümlerimiz, Kıyamet Buzulu'nun altında yer kabuğunun yalnızca 17 ile 25 kilometre kalınlığında olduğunu ve metrekare başına 150 miliwattaa kadar jeotermal ısı akışının meydana gelebileceğini gösteriyor" dedi.

Diğer taraftan, Batı Antarktika bir okyanus çukurunda bulunduğundan, deniz tabanının altındaki kabuğun Doğu Antarktika'nın altındaki kabuktan çok daha ince olması bekleniyordu. Araştırmacılar, bu nispeten ince kabuğun, gezegenin üst mantosundan (ortalama 200 santigrat derece sıcaklıklara maruz kalan) daha fazla ısı emmesi gerektiğinden, milyonlarca yıl boyunca buradaki buzulların oluşumunu ve evrimini etkilediğinden şüpheleniyorlardı.

ISI AKIŞINDAKİ FARK İLK KEZ ÖLÇÜLDÜ

Yeni çalışmada, bilim insanları ısı akışındaki bu farkı ilk kez ölçtü. Ekip, çeşitli manyetik alan veri kümelerini kullanarak, Antarktika boyunca çeşitli noktalarda kabuk ile manto arasındaki mesafeyi ve bu bölgelerdeki bağıl ısı akışını hesapladı.

Farklı kaya türleri ısıyı farklı şekilde ilettiğinden, buzulun deniz tabanıyla buluştuğu yerde buzulun ne kadar sıcak olduğunu tam olarak ölçmek zor olsa da, araştırmacılar, Batı'daki bu ekstra ısı kaynağının Kıyamet Buzulu için yalnızca kötü haber anlamına gelebileceğini söyledi.

BUZULLAR ARTIK TAMAMEN DONMUYOR

Çalışmanın ortak yazarı Karsten Gohl, "Büyük miktarlarda jeotermal ısı, örneğin, buzul yatağının tabanının artık tamamen donmamasına veya yüzeyinde sürekli bir su tabakasının oluşmasına neden olabilir" diye konuştu.

Gohl, bu koşullardan herhangi birinin buzulun zemin üzerinde daha kolay kaymasına neden olarak buzulun buz kaybının "önemli ölçüde hızlanmasına" neden olabileceğini sözlerine ekledi.

KÜRESEL DENİZ SEVİYELERİNDE ORLAMA 65 SANTİMETRELİK BİR ARTIŞ

Öte yandan bilim insanları söz konusu durumun gezegenimizin tamamı için büyük riskler oluşturduğunu söyledi. Çünkü Kıyamet Buzulu'nın tamamen erimesi, küresel deniz seviyelerinde ortalama olarak 65 santimetre bir yükseliş anlamına geliyor.

DOMİNO ETKİSİ YARATACAK

Bu durum ise dünyadaki denize kıyısı olan ülkelerde büyük bir felaket demek. Dahası, Batı Antarktika Buz Levhası'nın kenarını tıkayan Kıyamet Buzulu'nun yok olması, buz kaybnın Antarktika'daki tüm bölgede çarpıcı bir şekilde hızlanarak küresel deniz seviyesinin eşi benzeri görülmemiş düzeyde yükselmesine neden olabilir.

Sonuç olarak, söz konusu çalışma sayesinde araştırmacılar yakında Antarktika'nın altındaki ısı akışı ölçümlerini daha da geliştirme şansına sahip olacaklar. Şu anda Güney Kutbu'nda, Kıyamet Buzulu'nun yatağına kadar uzanan buz çekirdeklerini delme misyonları da dahil olmak üzere büyük bir uluslararası araştırma projesi yürütülüyor. Bu çekirdek örneklerden elde edilen ısı akışı ölçümleri, bilim insanlarına Kıyamet Buzulu'nun ne kadar zaman kaldığı konusunda daha iyi bir fikir verecek.