Samanyolu dışındaki ilk yıldız görüntüsü

Avrupa Güney Gözlemevi'nden (ESO) bilim insanları, astronomi tarihinde bir ilki başardı. İlk kez, Samanyolu dışındaki bir yıldızın yakın çekim görüntüsünü elde ettiler. Bu tarihi görüntü, Büyük Macellan Bulutu'nda bulunan ve Güneş'in 2.000 katı büyüklüğünde olan kırmızı süperdev WOH G64 yıldızına ait.

Görüntüde, yıldızın çevresini saran parlak oval bir yapı dikkat çekiyor. Bilim insanları, bu yapının yıldızın yaşamının son aşamasında saçtığı maddelerden oluşan tozlu bir koza olduğunu düşünüyor. Bu, WOH G64’ün bir süpernova patlamasından önceki süreçte olduğunu gösteriyor.

ESO’NUN ÇOK BÜYÜK TELESKOPU KULLANILDI

Şili’deki Atacama Çölü’nde yer alan ESO Çok Büyük Teleskop Interferometresi (VLTI) ve üzerindeki GRAVITY cihazı, dört teleskoptan gelen ışığı birleştirerek olağanüstü bir çözünürlük sağladı. Bu sayede, yıldızın yumurta şeklindeki tozlu kozası net bir şekilde görüntülendi.

Araştırmanın baş yazarı, Şili’deki Andrés Bello Ulusal Üniversitesi’nden Keiichi Ohnaka, bu keşfi şöyle yorumladı:

"Bu dev yıldızın çevresinde yumurta biçiminde bir koza keşfettik. Bu yapı, süpernova patlaması öncesinde yıldızın şiddetle madde saçmasıyla ilişkili olabilir."

Ekip ayrıca, WOH G64’ün parlaklığında son 10 yılda belirgin bir azalma tespit etti. Bu da yıldızın büyük bir dönüşümden geçtiğine işaret ediyor.

WOH G64, kırmızı süperdev sınıfında yer alıyor ve bu tür yıldızların yaşam döngüsünde kritik bir aşamaya ulaştığı düşünülüyor. Keele Üniversitesi’nden Jacco van Loon, yıldızın ani bir değişimle patlamaya yaklaşabileceğini belirtti.

Görüntüdeki oval koza, bir eş yıldızın etkisiyle oluşmuş olabileceği gibi, yıldızın çevresindeki tozlu torusun iç kenarını temsil ediyor olabilir. Ancak bu teorilerin doğrulanması için daha fazla gözleme ihtiyaç duyuluyor.

Bu önemli keşif, yıldızların yaşam döngüsüne dair eşsiz bilgiler sunuyor. Araştırma sonuçları, Astronomy and Astrophysics dergisinin 21 Kasım 2024 tarihli sayısında yayımlandı.