İrfan Tansel Demir: Elektrik fiyatları yükseldi, ekmek zamlandı; hayat pahalılığı bir miktar kıpırdanacak

İstatistik Kurumu Başkanı İrfan Tansel Demir, Gökhan Altıner’in Kıbrıs Postası TV’de hazırlayıp sunduğu ‘Sabah Postası’ isimli programa konuk oldu.

“PROJEKSİYON DOĞRU, ‘VERİRİZ’ DEMESİ GÖRECELİ”

Demir,  Maliye Bakanı Özdemir Berova’nın , Ocak ayında kamu maaşlarına yüzde 48.5 oranında hayat pahalılığı artışı yapılacağını açıklamasıyla ilgili bahsedilen yüzde 48.5 oranının kendilerinde olmadığını söyledi.

Demir, Bakan Berova’nın bütçeyi haziran-temmuz-ağustos verilerine göre hazırladığını kaydederek, 33.32 verilen 6 aylık hayat pahalılığı sonrası yapılan 6 aylık projeksiyonun yüzde 48.5 civarında olduğunu belirtti.

“Projeksiyon doğruydu; ancak bunu ‘veririz’ demesi göreceli... İsterse verebilir. Refah payı olarak da verebilir. Ekonomik altlık olarak gerçekleşen rakamlar henüz bunlar değil” ifadelerini kullanan Demir, 2 aylık enflasyon daha olduğunu bu rakamların hesaplanacağını ve ona göre maaşlara konsolide edileceğini söyledi.

Demir, “4 aylık gerçekleşen rakamımız 33.46’dır. Bundan sonraki süreçte kasım ve aralık ayında ne çıkarsa üzerine ilave ederiz hayat pahalılığının toplam rakamı o şekilde ortaya çıkacak” dedi.

“1.92 HAYAT PAHALILIĞI DOĞRUDUR”

1.92 oranında ekim ayı hayat pahalılığının tartışıldığı ve inandırıcı bulunmamasıyla ilgili sorulan soruyu da yanıtlayan Başkan Demir,  rakamın gerçek olduğunu vurguladı. “Bir otoritenin baskısı asla yoktur olamaz da” diyen Demir, İstatistik Kurumu’nun yasası gereği bağımsız olduğunu söyledi.

Demir, 1.92 oranının çıkma sebebini eylül ayındaki döviz endeksinin eksi olmasından kaynaklandığını ifade ederek, “Eylül ayında döviz yükselmedi, yüzde 2 civarında düştü” dedi.

“TÜRKİYE’DE SEÇİM DÖNEMİNDE BASKILANAN İÇ PİYASA ZEMİNİ İÇİN ŞARTLARI OLUŞTURMAYA BAŞLADI”

Ekim ayında Türkiye’deki enflasyonun daha yüksek çıkma nedenini de açıklayan Demir, “Türkiye ciddi bir seçim geçirdi ve bu seçim döneminde baskılanan iç piyasa ekonomisi vardı. Bu ekonomi, seçim atmosferinden çıktıktan sonra kendi zeminini bulmak için serbest piyasa şartları oluşmaya başladı. Bundan dolayı bizden daha fazla artışlar gelebildi” ifadelerini kullandı.

Toplam enflasyona bakıldığı zaman ise Kuzey Kıbrıs’taki oranın yüzde 78.60, Türkiye’deki oranın ise hala yüzde 65 civarı olduğunu kaydeden Demir, Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs’ın gerçek rakamlarını hala yakalayamadığını söyledi. Demir,  Türkiye’deki seçim ekonomisinin dikkate alınması gerektiğine vurgu yaptı.

“EKMEK, SÜT, ELEKTRİK VE AKARYAKIT ENFLASYON SEPETİNDE”

Eleştirilere yanıt vermeyi sürdüren Demir, ekmek, süt, elektrik ve akaryakıt gibi ürünlerin enflasyon sepetinde yer aldığına işaret ederek, sıraladığı ürünlerin enflasyon sepetinde yer aldığını ve 2015 tarihinden bugüne kadar hangi ürünün hangi ayda ne kadar arttığının kurumun web sitesinde görüldüğünü anlattı.

İstatistik Kurumu’nun dürüst çalıştığının altını çizen Demir, enflasyon sepetiyle ilgili detay verdi:

“2015 yılında yapılan hane halkı bütçe anketi çalışmalarına göre şekillenmiş bir sepet... Sepet, tüketim kalıpları, hane halkı bütçe anketine konu olan kişilerin ya da ailelerin tüketim harcamalarıyla oluştu. 9 bin kalem ürün analiz edildi ve bunlardan 872 ürün sepete girdi”

İstatistik Kurumu Başkanı İrfan Tansel Demir, bazı ürünlerin gramlarının düşürüldüğünü fiyatın ise korunduğuna dikkat çekerek, “Aynı ürünü 750 grama endeksleyerek hesaplamasını yapıyoruz. Çok ince ve hassas çalışmalar yapıyoruz” dedi.

872 kalem ürünün 500 kusuruna baktıklarını; çünkü farklı markalardan aynı ürünler olduğunu kaydeden Demir, halkın en çok tercih ettiği marketlere ayın 5-15-20’sinde giderek fiyatları güncellediklerini belirtti. Demir, hesaplamaları yaparak hayat pahalılığını ortaya koyduklarını da söyledi.

“ELEKTRİK FİYATLARI YÜKSELDİ, EKMEK ZAMLANDI; HAYAT PAHALILIĞI BİR MİKTAR KIPIRDANACAK”

Bu ay içerisinde elektrik fiyatlarının yükseldiğini, dövizin yükseldiğini ve ekmeğin zamlandığına işaret eden Demir, hayat pahalılığının bir miktar kıpırdanacağını duyurdu.

Sepetin güncellenmesi için sendikalara çağrı yaptıklarını; fakat sendikaların toplantıya gitmediğini belirten Demir, 2021-2021 yılları arasında Dünya Bankası’nın katkılarıyla yeni bir hane halkı bütçe anketi yaptıklarını hatırlattı. Demir, yeni bir sepet elde ettiklerini, Bakanlar Kurulu’nun bilgisine götürdüklerini anlatarak, şu ifadeleri kullandı:

“Sepeti, Bakanlar Kurulu’nın onayına değil, bilgisine getirdik. Sendikaları paydaş olarak gördük ve toplantıya çağırdık. Toplantıya gelmediler, eylem yaptılar. Bunu anlamsız bulduk, kurum olarak anlam veremedik. Dünya Bankası’nın yapmış olduğu hane halkı bütçe anketi... Sonuçlarının çok iyi analiz edilmesi gerekir ve bunları ilk sendikalarla paylaşmak istedik, arkadaşlar gelmedi. Hicap duyduk, üzüldük, samimiyetlerini gördük”

“ÜLKEDE GERÇEK ZAMANLI BİR NÜFUS SAYIMINA İHTİYAÇ VAR”

Nüfusla ilgili de ifadeler kullanan Demir, ülkede gerçek zamanlı bir nüfus sayımına ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

Demir, “Çalışmalarımızı yapıyoruz... Açık nüfus sayımının şartlarının olgunlaşması lazım. Adrese dayalı kayıt ve mekansal adrese dayalı kayıt sistemi var... Belediyelerin cadde, sokak ve binaları kayıt altına alması ve bunları bize vermesi lazım... İşlemin adı sadece nüfus sayımı değil, nüfus ve konut sayımıdır... Adres beyanı zorunlu olması lazım. Lefkoşa’da ikamet eden, Girne’ye taşındıysa adres değişikliği bildirim yapılmalı. Adrese Dayalı Kayıt Sistemi’nin tüzüğünün çıkması lazım...” ifadelerini kullandı.