Akansoy: "Kadına yönelik şiddet 'özel alan'a ait bir sorun değil"

"25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele ve Uluslararası Dayanışma Günü" kadınlarla ilgili diğer günlerden önemli bir farkı vardır. O da dünya üzerinde yaşayan tüm kadınların ve kız çocuklarının giderek artan ve çeşitli biçimlerde maruz kaldıkları cinsiyete dayalı şiddete odaklanılmış olmasıdır. Bugün, kadına yönelik şiddet olgusunun hem kadını hem de tüm toplumu saran sosyo ekonomik koşullar, politik gelişmeler ve kültürel etkenlerle birlikte değerlendirilmesi gerekliliğini dünyanın gündemine taşıma gibi bir işlevi yüklenmektedir.

Kadına yönelik şiddet "kamusal veya özel yaşamda kadınlara fiziksel, cinsel veya psikolojik acı, ıstırap veren ya da verebilecek olan cinsiyete dayanan bir eylem, tehdit, zorlama, keyfi olarak özgürlükten, ekonomik gereksinimlerden yoksun bırakma" olarak tanımlanıyor. BM Kadınlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi kadına yönelik şiddetin kadınlara yönelik, toplumsal cinsiyete dayalı ve bir kadına sırf kadın olduğu için yöneltilen ya da oransız bir şekilde kadınları etkileyen bir şiddet olduğunu belirtiyor.

Ülkemizde şiddete maruz kalan kadınların koruma altına alınması, onlara psikolojik ve hukuki destek verilmesi, kurulma aşamasında olan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi'nin çalışma alanında olacaktır. İlgili Dairenin kadrolarının istihdam edilmesi ile ilgili çalışmalar son aşamasına gelmiştir. Önümüzdeki günlerde Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından münhal duyuruları yapılacaktır. Hizmet binası kiralanmış gerekli düzenlemeler yapılmaktadır. Ayrıca şu anda SORÖV ile işbirliği içinde verdiğimiz sığınma evi hizmeti için Bakanlığımıza arazi tahsisi yapılmış ve mimari proje çalışmalarına başlanmıştır. Sığınma evi inşası için ilgili mali kaynak 2016 bütçesine konulmuştur. Çağdaş ve tam donanımlı sığınma evi ülkemizde bir ilk olacaktır. Ayrıca TOCED yasası kapsamında bu amaçlara ulaşmak ve kadına yönelik şiddetin önlenmesi hususunda etkili hizmet vermek ve şiddet vakalarına anında müdahale etmek maksadıyla Polis Genel Müdürlüğü, Bölge Müdürlükleri ve Hastanelerin (Acil Servis) personeli içerisinden Dairenin talebi üzerine ilgili ita amirleri tarafından görevlendirilecek personelin görev yaptığı Şiddete Müdahale Birimleri oluşturulacaktır.

Sosyal Hizmetler Dairesi'ne bağlı olarak faaliyet gösteren Gençlik Aile Destek ve Eğitim Merkezi (GADEM) tarafından geliştirilen forum Polis Genel Müdürlüğü tarafından düzenli bir şekilde İçişleri ve Çalışma Bakanlığı'na gönderilmekte ve ardından Sosyal Hizmetler Dairesi'ne ulaştırılmaktadır. Şiddet kayıt formu; başvuranın kısa bilgilerini, şiddet öyküsünü, risk değerlendirmesini içermekte, tam ve doğru şekilde doldurularak Sosyal Hizmetler Dairesi tarafından değerlendirilmektedir. Formlarda yer alan bilgiler Daire tarafından incelenerek, şiddete uğrayan kadın ve çocukların Sosyal İncelemeleri yapılmakta, ihtiyaç duydukları sosyal, psikolojik destek sağlanmaktadır. Ayrıca bu form yoluyla elde edilen bilgiler şiddete uğrayan kadınların izlenmesi ve ihtiyaç duydukları desteğin sürdürülmesini sağlayarak, şiddetle mücadelede ulusal veri tabanı oluşturulmasına da katkı sağlamaktadır.

Şiddet Bildirim Formundaki bilgilerin istatistiksel verilerine göre 2013-2014 yılında 245 kadın, 2014-2015 yılında 197 kadın olmak üzere son iki yılda toplam 442 kadının aile içinde şiddete uğradığı saptanmıştır. Malesef polise bildirimde bulunan kadınların tümü fiziksel şiddete (darp) maruz kalmıştır. Yazılı dizinde şiddete uğrayan kadınların yalnızca %10'nun bildirimde bulunduğu gözönüne alındığında ülkemizde şiddete uğrayan kadınların sayısının küçümsenmeyecek oranda olduğu görülmektedir.

Şiddet bildiriminde bulunan kadınlara uzmanlarımız destek vermek amacıyla telefonla ya da evlerine giderek ulaşmaya çalıştığında, destek almayı reddettikleri, konunun bir defalık olduğu ya da bunun duyulmasını istemediklerini belirtmektedir. Oysa ki, şiddetin şiddeti doğurduğu ve erkeğin kadına ev içerisinde şiddet uygulaması kabul edilebilir, meşru sayıldığı ve en görünmez şiddet şeklinin ev içinde uygulanan olduğu bilinmektedir. Bu anlamda, kadına yönelik şiddet "özel alan"a ait bir sorun değil; toplum sağlığını, insan haklarını ve ceza hukukunu ilgilendiren bir sorun olarak tanımlanması, dikkate alınması ve cezai uygulamaların da caydırıcı olması oldukça önemlidir.

Alo 183 Sosyal Hizmet Hattı ile, şiddete maruz kalan bireylerin direkt Daireye ulaşmasına imkan tanımakta; Alo 183 hattına gelen çağrılarak yanıtlanarak, en kısa sürede sosyal hizmet memurlarının müdahalesiyle değerlendirilmektedir. Alo 183 ihbar hattına 2014 Eylül - 2015 Eylül tarihleri arasında 47 şiddet bildirimi yapılmış, polise yönlendirme, hukuki destek, sığınma evine yerleştirme, psiko-sosyal destek olmak üzere farklı şekillerde Daire tarafından destek sağlanmıştır.

Sosyal Riskleri Önleme Vakfı ile Bakanlığımız arasında imzalanan işbirliği protokolü çerçevesinde, Ocak - Kasım 2015 tarihleri arasında, şiddete maruz kalan 34 kadın farklı sürelerle sığınma evinde barınmıştır. Sığınma evinde kaldıkları sürece, kadınlara Sosyal Hizmetler Dairesi tarafından sosyal hizmet ve psikolog desteği devam etmiştir.

Sosyal Hizmetler Dairesi tarafından uygulanan 'Aile Eğitim Programı' çerçevesinde ülkemizin çeşitli bölgelerinde (Dipkarpaz, Lefkoşa Surlariçi, Girne ) kadınların toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki farkındalıklarını ve şiddetle mücadele yöntemleri konusundaki donanımlarını arttırmak için eğitim programları yapılmakta, bu programların ülkemizin tüm ilçelerinde yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

Kadınların toplumsal rol ve statülerinin yükseldiği, eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi temel hizmetlere kolay ulaşabildiği, üretime, yönetime katılma imkânlarının ve kalkınma sürecine katkılarının arttığı, eşitlikçi, demokratik bir toplum hedefiyle çalışmalarımızı kararlılıkla sürdüreceğiz."

Asım Akansoy

Bakan